Başbakan Erdoğan’dan Yusufeli Genelgesi

EMRE SAÇLI
MANİSA (İHA) - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, tamamlandığında Dünya’nın en yüksek 3. Barajı olacak olan ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nce (DSİ) yürütülen Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) Projesi’nin belirlenen süre içerisinde tamamlanmasını istedi.
“Yusufeli Barajı ve HES Projesi”ne ilişkin Başbakanlık Genelgesi Resmi Gazete’de yayımlandı.
Genelgede, şu ifadelere yer verildi.
Yusufeli Barajı ve HES Projesi kapsamında yapılacak olan kamulaştırma ve çevresel faaliyetler ile inşaat çalışmalarının beraber yürütülerek tamamlanabilmesi için; ilgili kamu kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği ve koordinasyon DSİ tarafından sağlanacaktır. Bu çerçevede yapılacak çalışmalara ilişkin DSİ’nin talepleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından öncelikle yerine getirilecektir.
Proje kapsamında yapılacak olan kamulaştırma ve yeniden yerleşim çalışmaları için ödeneklerin temini ve serbest bırakılma işlemleri, işlerin gecikmesine meydan verilmeyecek şekilde DSİ’ce belirlenecek iş programına paralel olarak yapılacaktır.
Proje kapsamındaki taşınmazların kamulaştırılmasında; devir, tahsis, izin, irtifak, tescil, terkin ve ferağ gibi işlemler, bu konuda görevli kamu kurum ve kuruluşları, kurullar, komisyonlar tarafından öncelikli olarak sonuçlandırılacaktır. Ayrıca, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ve ilgili mahalli birimlerince gerekli tedbirler alınarak, kamulaştırma planlarının hazırlanmasına ilişkin bilgi ve belgelerin temini, kontrol ve tasdik işlemleri ile tapudaki diğer her türlü iş ve işlemler herhangi bir gecikmeye meydan verilmeden öncelikle sonuçlandırılacaktır.
Baraj göl alanında sonradan tesis edilerek hazinenin kaynak kaybına sebebiyet verebilecek mütemmim cüzlerin (ev, sera, ağaç, kuyu vs.) önlenmesi için valilik, kaymakamlık ve belediye tarafından gerekli bütün tedbirler geciktirilmeksizin alınacaktır.
ESKİ YERLEŞİM ALANLARI
Eski yerleşim yerlerindeki kamu binaları ve sosyal donatıların yeni yerleşim yerlerinde yapılmasının gerekmesi durumunda söz konusu taşınmazlar, DSİ tarafından mevcut yapılara herhangi bir kamulaştırma bedeli ödenmeden, ilgili kurum tarafından DSİ’ye bedelsiz olarak devredilecektir. Bu işlerin takibi; DSİ, Yusufeli Kaymakamlığı ve Artvin Valiliğince yerine getirilecektir.
YENİ YERLEŞİM ALANLARI
Yeni yerleşim yerlerinde özel mülkiyete konu taşınmazların bulunması durumunda; yeniden yerleşim çalışmalarının aksamaması için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünün (YİGM) talebi halinde, gerekli kamulaştırmalar DSİ tarafından yapılacaktır.
Projenin gerçekleştirilmesi için gerekli olan Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz, mera ve ormanlık alanlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazların tahsis, izin, irtifak veya terkin işlemlerinin hızla yürütülebilmesi için gerekli önlemler ilgili idarelerce alınacak, bunun için gerekirse ilgili idarelerin mahalli birimleri de yetkilendirilerek gecikmeye meydan verilmeyecektir.
PROJE GÜZERGAHI
Proje güzergâhında yapılacak kamulaştırmalarda; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu uyarınca açılacak olan davaların kısa sürede neticelenebilmesi için, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli tedbirler alınacak, kamulaştırılacak taşınmazların değer tespitine yönelik olarak, DSİ’nin ve mahkemelerin talep edeceği bilgi ve belgeler ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerekli özen gösterilerek en kısa zamanda gönderilecektir.
Projeden etkilenen; karayolları, köprüler, su, kanalizasyon, doğalgaz ve petrol boru hatları ile elektrik, haberleşme hatları ve diğer tesislerin baraj göl alanı dışına taşınmasına ilişkin proje ve yapım işleri; kendi bütçelerine konulan ödenekten karşılanmak üzere ilgili kurumlarca aksamaya meydan verilmeden zamanında gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda DSİ birimleri ve diğer kurumlar tarafından talep edilecek; izin, onay, kabul gibi iş ve işlemler öncelikle sonuçlandırılacaktır. Baraj göl alanında kalacak köy yollarının güzergâh değişikliği için proje sahasındaki il özel idaresi ve valilik tarafından gerekli çalışmalar zamanında yapılacak ve bu maksatla DSİ tarafından yürütülecek proje ve uygulamaların gerçekleştirilmesi için gerekli bütün tedbirler alınacaktır.
Proje kapsamında yapılması veya teknolojik olarak iyileştirilmesi gereken atık su arıtma ve düzenli katı atık depolama tesislerinin yapımına veya iyileştirilmesine öncelik verilecektir. Konuyla ilgili; izin, ödenek tahsis işlemleri ve diğer hususların ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yerel yönetimler tarafından süratle gerçekleştirilmesi sağlanacaktır. Bu kapsamda yürütülen çalışmaların takibi ilgili valilikler ve kaymakamlıklar tarafından yapılacaktır.
Proje kapsamında çevre mevzuatı gereğince alınması gereken izinlere ilişkin talepler ile bu taleplere ilişkin verilecek görüşler; Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca ve ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle sonuçlandırılacaktır.
KÜLTÜR VARLIKLARI
Proje sahasında ve baraj göl alanında kalacak taşınır veya taşınmaz kültür varlıklarına konu olan buluntulara rastlanılması halinde; bu konuda gerekli çalışmalar, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca koordinasyon ve işbirliği içerisinde ve ivedilikle gerçekleştirilecektir. Proje kapsamındaki konular, Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca gündemlerine alınmak suretiyle öncelikle sonuçlandırılacaktır.
YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ İLE YENİ YERLEŞİM YERLERİNİN İNŞAATI
Yusufeli Barajı ve HES Projesi ile yeni yerleşim yerlerinin inşaatı için gerekli olacak kum-çakıl, ariyet, kil ve taş ocaklarının hammadde üretim izni ve bu kapsamda ilgili mevzuat gereği alınacak diğer izinler ve tahsis işlemlerinin süratle gerçekleştirilebilmesi için gerekli işlemler, kamu kurum ve kuruluşlarınca ivedilikle sonuçlandırılacaktır. Baraj inşaatı ve göl alanı ile yeni yerleşim alanlarında, mevcut maden ruhsatlarının süre uzatımları ile yeni izin ve ruhsat talepleri hususunda; DSİ’nin görüşü doğrultusunda işlem yapılacaktır.
TARIM ARAZİLERİ
Tarım arazilerinin sular altında kalacak olması sebebiyle gelir kaybına uğrayacak hane halkı tarafından talep edilmesi halinde; iskân edildikleri yeni yerleşim yerlerinde, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli gelir iyileştirme projeleri ve uygulamaları yapılacaktır. Havzadan kaynaklanan ve Yusufeli Barajı su kalitesini etkileme ihtimali bulunan “tarımsal kökenli kirliliğin” azaltılması maksadıyla “iyi tarım uygulamaları” ve çiftçi eğitimine, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından öncelik verilecektir.
Baraj projesinden etkilenen Yusufeli İlçe merkezi ve köylerin iskân çalışmalarına başlanabilmesi için; 5543 sayılı İskân Kanunu hükümlerine göre hak sahipliği çalışmaları, YİGM tarafından ivedilikle sonuçlandırılarak istenen iskân şekli ve hak sahipliği listeleri DSİ’ye bildirilecektir.
KÖYLERİN YENİ YERLEŞİM YERLERİ
Yusufeli İlçesinin ve Devlet eliyle iskân isteyen köylerin yeni yerleşim yerlerinde; imar planı, alt yapı hizmetlerinin proje yapımları (yol, içme ve kullanma suyu, atık su arıtma tesisi, elektrik, telekom vb.) ve buna bağlı inşaatlar ile yeni yerleşim yerlerinin inşaata hazır hale getirilmesi için gerekli kazı, dolgu, istinat duvarı gibi işlerin proje yapımları ve inşaatları ile müşavirlik hizmetlerinin maliyeti DSİ’ce karşılanacaktır. Bu kapsamda yapılacak projelendirme, inşaat çalışmaları ve müşavirlik hizmetleri Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığınca yerine getirilecektir.
KAMU BİNALARI
Yusufeli İlçesinin yeni yerleşim yerinde yapılacak kamu binalarının (kaymakamlık, belediye, emniyet, jandarma komutanlığı, ilkokul, ortaokul, lise, hastane, PTT vb.) ve sosyal donatıların (cami, sağlık ocağı, halk eğitim merkezi, spor salonu, park ve rekreasyon alanları, mezarlık vb.) proje ve inşaat maliyetleri; yapılan ve/veya yapılacak olan protokol hükümlerine göre DSİ’ce karşılanarak TOKİ Başkanlığınca inşa edilecektir.
Baraj projesinden etkilenen yerleşim yerlerinde (Yusufeli ilçe merkezi ve köyleri) Devlet eliyle iskâna hak sahibi olanların aldıkları ve/veya alacakları kamulaştırma bedellerinden TOKİ’ce belirlenecek miktarı, ilgili mevzuat ile DSİ, YİGM ve TOKİ Başkanlığı arasındaki protokol hükümlerine göre TOKİ’nin hesabına yatırılacaktır.
Yusufeli İlçesi ve köylerde kamulaştırılacak taşınmazı bulunanlardan Devlet eliyle iskâna hak sahibi olanların konutları ve iş yerleri; TOKİ Başkanlığı tarafından yöresel mimariye uygun olarak inşa edilecektir. Konutların ve iş yerlerinin ödeme planları, TOKİ tarafından hazırlanarak hak sahipleri ile borçlandırma sözleşmeleri imzalanacaktır. Proje alanında kamulaştırılacak taşınmazı olmayıp Devlet eliyle iskâna hak sahibi olanların ödeme takvimleri; TOKİ’nin belirleyeceği uzun vadeli borçlandırma planlarına uygun olarak yapılacaktır. Bu kapsamda yapılacak olan borçlandırma sözleşmelerinde geri ödemeler; faizsiz olarak hak sahiplerinden tahsil edilecektir.
YENİ YUSUFELİ
Yeni Yusufeli İlçesinde ve yeni köylerde Devlet eliyle iskâna hak sahibi olanlar için yapılacak konut ve işyeri maliyetlerine; arsa bedeli, alt yapı, yeni yerin hazırlanmasında yapılacak mühendislik hizmetlerine ilişkin maliyetler, kamu binaları, sosyal donatılar, çevre düzenlemesi maliyetleri ile proje ve müşavirlik hizmetlerine ait maliyetler yansıtılmayacaktır. Konut ve işyeri maliyetleri dışındaki söz konusu işlere ilişkin maliyetler; DSİ tarafından TOKİ’ye aktarılacak ödenekten karşılanacak olup tüm proje, müşavirlik ve inşaat işleri TOKİ’ce yapılacaktır.
Yusufeli Barajı ve HES Projesinden yerleşim yerleri tamamen veya kısmen etkilenecek köy yerleşim yerlerinde; iskân duyuruları ve hak sahipliği çalışmaları 5543 sayılı İskân Kanununa göre YİGM’ce ivedilikle sonuçlandırılacaktır. Yeni köy yerleşim yerlerinin seçimi; YİGM, TOKİ Başkanlığı ve DSİ arasında yapılan ve/veya yapılacak protokole göre tespit edilecektir.
Köy yerleşim yerlerinde 5543 sayılı İskân Kanununa göre Devlet eliyle iskân istemeyip fiziksel iskân isteyenler için yeni yerin; imar planı, parselasyon planı, kamu binaları ile sosyal donatılar, saha düzenlenmesi ve tesviye işlemlerine ait proje ve inşaat maliyetleri DSİ tarafından karşılanarak TOKİ Başkanlığınca yapılacaktır. Fiziksel iskân isteyen hak sahiplerinin konutları hak sahipleri tarafından inşa edilecek ya da ettirilecektir. Konut inşaatları için; fiziksel iskâna hak sahipleri tarafından 5543 sayılı İskân Kanununa göre YİGM’den kredi talebinde bulunulabilecektir. Söz konusu konut kredilerinin temini ve hak sahiplerine ödenmesi işlemleri YİGM’ce yapılacaktır.
Yusufeli Barajı ve HES Projesi ile ilgili olarak, Başbakanlığın 7/3/2007 tarihli ve 2670 sayılı yazısı ile teşkil edilen Koordinasyon Kurulu, DSİ Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünde; İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, TOKİ Başkanlığı, Milli Emlak Genel Müdürlüğü, YİGM, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Maden İşleri Genel Müdürlüğü, İller Bankası (İLBANK) ve Artvin Valiliği temsilcilerinin katılımı ile görevini sürdürecektir. İhtiyaç duyulması halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşları da DSİ tarafından Kurul toplantılarına çağrılabilecektir.
Yukarıda ifade edilen hususlar haricinde; proje ile ilgili her türlü plan, proje, yapım ve detay çalışmaları sırasında, işlerin hızlı ve eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi için; DSİ merkez birimleri, DSİ Çoruh Projeleri 26. Bölge Müdürlüğü, DSİ’nin görev ve yetki vereceği diğer taşra birimleri ile idare adına iş yapan gerçek ve tüzel kişilere bütün kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerekli destek ve yardım sağlanacaktır”