Doğu’da tırpancıların zorlu mesaisi

Doğu Anadolu Bölgesinde ot biçiminde tırpan kullanımı devam ediyor. Erzurum’un çoğu ilçesindeki tarım arazilerinde ot biçimi tırpan, hububat biçimi ise orakla yapılıyor. Tırpanla ot biçiminin en yoğun olduğu ilçe Şenkaya. Engebeli araziye sahip ilçede tırpanla ot biçme geleneği yaşatılıyor. Hububat çiziminde ise samanı yerde bıraktığı iddiasıyla makinalı biçim yerine oraklı biçim tercih ediliyor.

Tırpanla biçimlerde ırgat diye adlandırılan günü birlik ot biçiciler çalıştırılıyor. Irgatların biçim döneminde maişetleri ve ibateleri de arazi sahiplerince karşılanıyor.

Erzurum’da 2000’li yılların başına kadar Mahallebaşı ve Gürcükapı’da yer alan tırpan bıçak ve tırpan natı üreticileri artık yok. Bu tip malzeme üretilen işyerleri ilçelere yoğunlaşmış durumda.

HAKKARİ

Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde bir araya gelen çiftçiler, tarım makinelerinin giremediği engebeli arazideki otu sıcak havaya rağmen tırpanla biçmek için yoğun mesai harcıyor.
İlçeye bağlı Tarlacık köyünde bir araya gelen tırpancılar, sabah erken saatlerde 2 bin 200 rakımlı yamaçlara çıkarak akşam saatine kadar tırpan çekiyor. İmece usulü ot biçimi yapan köylüler, zorlu koşullara rağmen işlerini türküler eşliğinde yaparak günü bitiriyor. Bir araya gelen onlarca çiftçi, elbirliğiyle tırpan çekerek günde ortalama bin 200 bağ ot biçiyor.
Kışa hazırlık için yoğun mesai harcadıklarını belirten Recep Aykut, “Tarım aletlerinin giremediği yerlere çiftçiler elbirliğiyle tırpanla ot biçiyorlar. Her gün bin 200’e yakın bağ ot biçerek topluyoruz. Yamaçlı olduğu için ot bağlarını da 1 kilometre boyunca sırtımızda taşıyoruz. Her sene olduğu gibi bu senede imece usulü ile bu işimizi yapmaya çalışıyoruz” dedi.
Köy halkı olarak birlikte ot biçtiklerini söyleyen Turan Altan ise “Tüm akrabalar bir araya gelerek tırpanla ot biçiyoruz. Bu birlik ve beraberliğimiz hep böyle sürer inşallah. Bugün de trafik kazası geçiren yakınlarımızın arazisinde ot biçiyoruz. Yakınlarımızı da acil şifalar diliyoruz, gözleri arkada kalmasın. 100’e yakın kişi hem tırpan hem de ot topluyoruz” ifadelerini kullandı.