‘Ehram’dan, Modern Çağrışımlara…

METİN YILDIZ
BAYBURT (İHA) - Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın önderliğinde “Çağrışımlar: 9” isimli proje, moda ve tasarım dünyasının ünlü isimlerini bir araya getiriyor… Dokuz ünlü tasarımcı; başta Bayburt, Gümüşhane ve Erzurum olmak üzere Anadolu kadınının vazgeçilmezi olan ehrama, sihirli dokunuşlar ile yeni yorumlar kazandırıyor…
SİHİRLİ DOKUNUŞ
Proje; Baksı Kültür Sanat Vakfı bünyesinde bulunan Baksı Müzesi ve çevresindeki ehram üretiminin arttırılmasını amaçlıyor. Nostaljik bir kültürel değer olarak, yörede kaybolmaya yüz tutan “ehram kumaşı”, moda ve dekorasyona işlenerek günümüze uyarlanıyor. Ünlü modacı ve tasarımcılar tarafından yeniden yorumlanan “ehram kumaşı”; giyilebilir ve kullanılabilir özellikleriyle “modern” hayatın içine taşınıyor.
YENİ TASARIMLAR
İpek Arnas  2Ters1Düz, Gülsen Bükülmez Tay Mum, Feride Çelik, Sertaç Delibaş, Didem Aras Goldenberg  Didemin İzi, Müjde Kotil, Özlem Süer, İpek Terzi İnci by İpek Terzi ve Burcu Yurdakul Zesebu’yu bir araya getiren “Çağrışımlar: 9”, ilk kez tasarım takipçilerinin ilgisine sunuluyor.
Cahit Baha Pars tarafından fotoğraflanan ve sınırlı sayıda üretilen yeni “ehram” tasarımları, 2 Mayıs 2013 tarihinde Nişantaşı Özlem Süer House’da 15:00 - 21:00 saatleri arasında düzenlenecek olan özel davetle ilk kez gün yüzüne çıkacak. Sonrasında ise ürünler belirli satış noktalarında yer alacak.
Tanıtım programına sanat, moda ve tasarım dünyasından çok sayıda konuğun katılımı bekleniyor.
İpek Arnas İki Ters Bir Düz markası ile tanınan İpek Arnas, el örgüsü tasarımlarıyla projede yer alıyor ve ehramla bu ürünlere şık kılıflar hazırlıyor. Gülsen Bükülmez Tay Mum markasının yaratıcısı Gülsen Bükülmez, kreatif direktörlüğünü üstlendiği mum tasarımlarında Baksı logosunu kullanıyor. Ehram ise, bu kez mum ambalajı olarak evlerde yerini almaya hazırlanıyor. Feride Çelik Takılarını bronz ve gümüş odaklı tasarlayan Feride Çelik, bu kez Baksı logolu tılsım bilezikler üzerinde çalışıyor. Sertaç Delibaş Ayakkabı tasarımı denildiğinde akla ilk gelen isimlerden olan Sertaç Delibaş, bu projeye ayakkabı, bot ve bootie tasarımlarında kullanacağı ehram malzemesi ile katkıda bulunuyor. Didem Aras Goldenberg Didemin İzi markası altında hazırladığı keyifli aksesuar tasarımları ile tanınan Didem Aras Goldenberg, bu kez aksesuar tasarımlarına ehram ile yepyeni bir boyut kazandırıyor. Müjde Kotil Ev aksesuarlarının vazgeçilmez objelerinden olan yastık tasarımları ile tanınan Müjde Kotil, ehram ve Baksı logosu ile ev dekorasyonu çalışmalarına yenilik getiriyor. Özlem Süer Tanınmış modacı Özlem Süer özgün stiline ehramın dokunuşunu katıyor. Kadının şehir hayatında ve şehir kaçışlarında rahatça giyebileceği tasarımlarında Baksı logosunu kullanıyor. İpek Terzi İnci by İpek Terzi adıyla projede yer alan tasarımcı, farklı çanta tasarımlarında bu kez ehram kullanarak karşımıza çıkarıyor. Burcu Yurdakul ZESEBU markasıyla moda takipçileriyle buluşan Burcu Yurdakul, tasarladığı yakaları ehram parçalarıyla sentezliyor.
BAKSI’NIN TEZGAHINDA, GELECEĞİ DOKUMAK!
Baksı Müzesi bir taraftan “Çağrışımlar 9” projesi ile ehramın kullanım alanını genişletmeyi amaçlarken, bir taraftan da “Tezgahta Gelecek Dokumak” projesiyle yöredeki ehram dokumacılığını canlandırarak kadın istihdamına destek olmayı hedefliyor. Müzenin “Tezgâhta Gelecek Dokumak” projesinin odağında ise ehram dokumaya yönelik mesleki eğitim kursları yer alıyor. Kursiyerler müze bünyesindeki atölyelerde teorik ve pratik eğitim alıyor. Ayrıca bu proje kendini salt kurs vermekle sınırlamıyor, aynı zamanda her kursiyere girişimcilik eğitimi de veriyor.
Projenin en önemli unsurlarından biri de, ehram geleneğinin bugünün ihtiyaç ve beklentilerine uygun unsurlarla yeniden yorumlanması... Baksı Kültür Sanat Vakfı bir yandan bu yerel dokumayı çağdaş tasarım anlayışı ile zenginleştirirken, bir yandan da pazarlama boyutunda özel destek sağlayarak kolaylaştırıcı işlev üstlenmeyi amaçlıyor. Bölge için “model bir uygulama” olarak tanımlanan projeyle çevre köylerdeki kadınların etkin birer üretici olarak ekonomik hayatın içinde yer almaları hedefleniyor.
EHRAM
Bayburt, Erzurum ve Gümüşhane yöresinde kadınların örtünmek için kullandığı bir dokuma türü olan ehram, el tezgâhlarında dokunur. Kumaşın zemininde koyun yününün doğal rengi olan beyaz, kahverengi, siyah ve mor renk kullanılırken, motiflerde beyaz, siyah, lacivert ve yeşil renkleri egemendir.
Ehramın üzerine işlenen geleneksel desenler farklı isimler taşır. Bunlardan bazıları; Arı dala ters kondu, Pirinç deni, Elma şeleği, Kar tanesi, Çark yıldızı, Uçan kuşlar, Gordo, Mercimekler ve Elifler’dir. Ehram, geçmişte çeyizlik olarak ve örtünme amacıyla dokunurken, bugün değişik tasarım çalışmalarıyla, ev tekstili ürünleri arasında yerini alıyor.
BAKSI KÜLTÜR SANAT VAKFI BAKSI MÜZESİ
2005 yılında Prof. Dr. Hüsamettin Koçan tarafından kurulan ve merkezi Bayburt’ta bulunan vakıf; günümüz sanatı ile geleneksel sanatı ortak bir zeminde buluşturarak sanatı ve kültürü yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır.
Vakıf bünyesinde kurulan Baksı Müzesi ise Bayburt’ta, Çoruh Vadisi’ne bakan bir tepenin üzerinde kurulmuştur. Sanat dünyasına yeni öneriler sunan müze; çağdaş sanatın merkezlere olan bağımlılığını, kültür ve üretim, sanat ve zanaat, geleneksel ve çağdaş arasındaki ilişkileri sorguluyor.
Baksı Müzesi’nde, nitelikli bir çağdaş sanat koleksiyonu, türünün belli başlı tüm örneklerini içeren geniş bir halk resimleri koleksiyonu ve yerel el sanatlarını yansıtan özgün örnekler bir arada, yan yana bulunuyor. Müze, her şeyden önce, sanatçılar ve araştırmacılar için geleneksel sanatlarla çağdaş sanatı buluşturan özgün bir kültürel etkileşim merkezi olma niteliği taşıyor. Ancak, yoğun göç nedeniyle parçalanmış bir kültürel ortama yeniden hayat vermek ve kültürel belleğin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmak amacıyla projeler geliştirmek, bölgedeki kadın istihdamına dönük atölyeler düzenlemek de Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın temel çalışma alanları arasında yer alıyor.
Sergi salonları, atölyeler, konferans salonu, kütüphane ve konuk evleri ile birlikte 30 dönümlük bir araziye yayılan Baksı Müzesi’nin 2012-2013 etkinlikleri “Mesafe ve Temas” başlığı altında gerçekleşiyor.