Enerjide yeni bir reform dönemi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, "Öncelikle enerji ve madencilikte tam bağımsız, kaynakta ve teknolojide net ihracatçı bir Türkiye ile 2053 yılında karbon nötr bir ekonomi olmayı hedefliyoruz. Bu yolda yeni bir reform ve yatırım dönemini başlatıyoruz." dedi.

Madencilik ile enerji sektörünün ekonominin can damarı olduğunu vurgulayan Bayraktar, Türkiye'nin, üretilen maden çeşitliliği açısından dünyada 8'inci sırada yer aldığını belirtti.

Bakan Bayraktar, geliştirilen politikalarla bordan yerli kömüre, nadir toprak elementlerinden altın madenciliğine kadar her alanda üretimi, katma değeri ve istihdamı sürekli olarak artırdıklarını dile getirerek, "2002 yılında 680 milyon dolar olan maden ihracatımızı, 2022 yılında 10 kat artırarak 6,5 milyar dolara çıkardık ve bu alanda Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Ayrıca, 2002 yılında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde binde 8 olan madenciliğin payını yüzde 75 arttırarak 2022 yılında yüzde 1,4'e yani 210 milyar liraya yükselttik. Hedefimiz önümüzdeki dönemde bu oranı yüzde 5 seviyesine çıkarmak." dedi.

Madenleri ekonomiye kazandırırken "önce insan, sonra çevre, sonra katma değerli üretim" dediklerinin altını çizen Bayraktar, madencilik sektörünü daha güvenilir ve daha sürdürülebilir bir hale getirmeyi hedeflediklerini, bu kapsamda 2023'te 8 bin 419 denetim gerçekleştirildiğini bildirdi.

Bakan Bayraktar, dünyadaki bor rezervinin önemli bir kısmına sahip Türkiye'nin, uluslararası alanda yüzde 63'lük pazar payı ile dünya lideri konumunda olduğunu, 2022'de 2,7 milyon ton bor satışından 1,3 milyar dolar gelir elde edildiğini aktardı.

Geçen yıl 105 milyon ton kömür üretimi yapıldığını bildiren Bayraktar, "kömür gazlaştırma", "karbon yakalama" gibi temiz kömür teknolojileri ile ilgili çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Bayraktar, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'taki depremlerde madencilerin çok sayıda vatandaşı enkaz altında kurtardığını hatırlatarak, madencilerin bu tecrübesini ve kabiliyetini kurumsallaştırmak için AFAD başta olmak üzere ilgili tüm kurumlarla çalışıldığını dile getirdi.

"NÜFUSUMUZUN YÜZDE 83'ÜNÜ DOĞAL GAZ KULLANMA İMKANINA KAVUŞTURDUK"

Yerli kaynakların ve madenlerin güçlü ekonominin, tam bağımsızlığımızın ve sürdürülebilir kalkınmanın önemli araçlarından biri olduğunu vurgulayan Bakan Bayraktar, "Bu noktada Türkiye Yüzyılında hız vereceğimiz çalışmalarımız ve milli maden mücadelemiz için Gazi Meclis'imizdeki her bir milletvekilimizden güçlü desteklerini aziz milletimiz adına istirham ediyorum." ifadesini kullandı.

Enerji arz güvenliğinin, ülkelerin iktisadi kalkınmalarının yanı sıra ulusal güvenliklerini de etkileyen önemli bir konu olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti: "Türkiye Yüzyılında büyük ve güçlü Türkiye için 'enerjide tam bağımsızlık hedefi' doğrultusunda geliştirdiğimiz politikalar ile yurt içinde ve yurt dışında petrol ve doğal gaz arama ve üretimimizi artırarak enerji arz güvenliğimizi güçlendirmeye devam ediyoruz. Son 21 yılda devreye aldığımız uluslararası doğal gaz ve petrol boru hatlarımız, LNG tesislerimiz, yer altı doğal gaz depolarımız, sondaj ve sismik araştırma gemilerimiz ve alt yapı yatırımlarımızla hedeflerimize büyük bir azim ve kararlılıkla yürüyoruz. 2002 yılında sadece 5 il ve 7 Organize sanayi bölgesinde doğalgaz kullanılırken, Sayın Cumhurbaşkanımızın 'Türkiye'de her eve doğal gaz hizmetini götüreceğiz' hedefi ile bugün artık 81 il, 811 yerleşim yeri ve 214 organize sanayi bölgesine doğal gaz arzı sağladık. Yani nüfusumuzun yüzde 83'ünü doğal gaz kullanma imkanına kavuşturduk. Bu sayede vatandaşlarımıza daha konforlu bir yaşam imkanı sunarken aynı zamanda şehirlerimizin hava kalitesini de artırdık."

GABAR'DAKİ PETROL ÜRETİMİ

Bayraktar, Fatih Sondaj Gemisi ile Karadeniz'deki Sakarya Gaz Sahasında 2020'de tarihin en büyük doğal gaz keşfinin yapıldığını hatırlattı.

Kara alanlarında bugüne kadar yapılmış en büyük petrol keşfinin Şırnak Gabar'da gerçekleştirildiğini ifade ederek, "Dün Gabar'daki keşfimizin yıl dönümüydü. Şehit Astsubay'ımız Esma Çevik ve şehit öğretmenimiz Aybüke Yalçın'ın adını verdiğimiz bu iki sahada şu an itibariyle günlük yaklaşık 30 bin varil petrol üretimi seviyesine ulaştık. Üretimi 2024 yılı sonunda 100 bin varile çıkarmak üzere çalışmalarımıza yoğun şekilde devam ediyoruz. Bu vesile ile her iki şehidimizi de bir kez daha rahmetle yad ediyorum. Yıllarca adı terörle anılan bu bölgemiz artık üretimle, istihdamla ve kalkınmayla anılıyor ve adeta petrol ve enerji üssü haline geliyor." şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde petrol ve doğal gaz üretiminin artırılacağının altını çizen Bayraktar, enerji ithalatındaki ezberleri bozacaklarını ve dışa bağımlılığı gündemden çıkaracaklarını söyledi.

Bakan Bayraktar, elektrik üretiminde yerli ve yenilenebilir kaynakların payını artırdıklarını, yerli kaynak oranının yüzde 66, yenilenebilir enerji oranının ise yüzde 55 seviyesinde olduğunu bildirdi.

Türkiye'nin Avrupa'da jeotermal enerji kurulu gücünde birinci, hidroelektrikte ikinci, rüzgarda yedinci, güneş enerjisi kurulu gücünde ise sekizinci sırada yer aldığını aktaran Bayraktar, güneş paneli üretiminde yüzde 77, rüzgar türbini üretiminde yüzde 60'lık yerlileşme oranına ulaşarak Türkiye'nin bu teknolojilerde dışa bağımlılığını azalttıklarını dile getirdi.

"ÜLKELERLE GÖRÜŞMELERE DEVAM EDİYORUZ"

Akkuyu Nükleer Güç Santralinin, kurulu güç bakımından dünyada inşası devam eden en büyük nükleer santral projesi olduğunu kaydeden Bayraktar, şöyle konuştu: "Şu anda bu santralde 30 bine yakın istihdama ulaşılmıştır. Tesis tamamen devreye alındığında da 4 bin kişiye kalıcı istihdam sağlamak mümkün olacaktır. Ayrıca, 27 Nisan 2023 tarihinde ilk yakıt çubuklarını sahaya getirerek Akkuyu projemize uluslararası anlamda nükleer tesis statüsü kazandırdık. Diğer taraftan, Sinop ve Trakya nükleer güç santrali projelerine yönelik çalışmalara ve teknoloji sahibi ülkelerle görüşmelere devam ediyoruz."

Sakarya Gaz sahasından üretilen doğal gazın karaya ulaşmasıyla aylık 25 metreküpe denk gelen tüketimlerin bir yıl boyunca ücretsiz yapıldığını anımsatan Bayraktar, bu kapsamda 87 milyar liralık doğal gazı bedelsiz sunduklarını belirtti. Ayrıca 2019'dan bugüne kadar toplam 19,2 milyar liralık elektrik tüketim desteği sağlandığını bildiren Bayraktar, bu yıl elektrik ve doğal gaz tüketim desteğinin 282 milyar liraya ulaştığını söyledi.

Bakan Alparslan Bayraktar, sanayide bir çok alanda kullanılan ve ithal edilen ferroborun Türkiye'de üretilmesi amacıyla Balıkesir Bandırma'da temeli atılan ve yıllık 800 ton kapasiteli tesisi en kısa sürede devreye alacaklarını dile getirerek, şunları ifade etti: "Türkiye Yüzyılını enerjinin ve madenin de yüzyılı yapmak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Öncelikle enerji ve madencilikte tam bağımsız, kaynakta ve teknolojide net ihracatçı bir Türkiye ile 2053 yılında karbon nötr bir ekonomi olmayı hedefliyoruz. Bu yolda yeni bir reform ve yatırım dönemini başlatıyoruz. Ülkemizin potansiyelini ortaya çıkarmak, bu sayede sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme hedefini gerçekleştirmek üzere, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı ekonominin ihtiyaç duyacağı enerji ve madencilik politikalarını kararlılıkla uyguluyoruz. Enerji altyapımızı doğal afetlere dirençli hale getirirken enerji ve madencilik sektöründe kapasite ve imkanlarımızı anlık olarak afet bölgesine yönlendirme kabiliyetimizi de artırıyoruz."

"DENİZ ÜSTÜ RÜZGAR ENERJİSİ KURULU GÜCÜNÜ ENERJİ PORTFÖYÜMÜZE EKLEYECEĞİZ"

Yenilenebilir enerjinin elektrik üretimi içindeki payını yüzde 55'e çıkarmayı öncelikli hedef olarak belirlediklerini belirten Bayraktar, her yıl 3 bin 500 megawatt güneş enerjisi ve 1500 megawatt rüzgar enerjisi santralini devreye alacaklarını ifade etti. Bayraktar, "Bu süreçte bir ilki de gerçekleştirerek toplam 5 bin megawatt deniz üstü rüzgar enerjisi kurulu gücünü enerji portföyümüze ekleyeceğiz. Ayrıca, elektrik iletim ve dağıtım hatlarımızı güçlendirmeyi, vatandaşlarımıza tüketici odaklı daha kaliteli hizmet sunmayı da hedefliyoruz." diye konuştu.

Alparslan Bayraktar, "enerjide dışa bağımlılığı bitirme" hedefi doğrultusunda kara ve deniz alanlarında yeni petrol ve doğal gaz keşifleri için çalışmaları yoğunlaştıracaklarını belirtti.

Sakarya gaz sahasındaki üretimi ilk aşamada günlük 10 milyon metreküpe, sonraki süreçte günlük 40 milyon metreküpe çıkarmayı hedeflediklerini bildiren Bayraktar, "Petrol ve doğal gaz arama ve üretimi için yürüttüğümüz çalışmaları sadece yurt içi için sınırlı tutmuyoruz. Orta Doğu başta olmak üzere Afrika, Kafkasya ve diğer coğrafyalarda milli petrol şirketlerimiz TPAO ve BOTAŞ ile petrol ve doğal gaz projelerinde yer alacağız." dedi.

Bakan Bayraktar, nükleer enerjiyi de portföye ekleyerek 2035'e kadar 7 bin 200 megawatlık nükleer enerji santralini devreye alacaklarını söyledi.

Enerji diplomasisini de daha aktif bir şekilde kullanmayı sürdüreceklerini ifade eden Bakan Bayraktar, Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Moldova ile gaz ihracatı anlaşmaları yaptıklarını anımsattı.

Bayraktar, İstanbul Finans Merkezinde enerji ve madencilik alanında faaliyet gösterecek bir ticaret borsası oluşturacaklarını bildirdi.

Enerji Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, büyüyen ve güçlü Türkiye'nin her gün 1 milyar kilovatsaat elektriğe, 1 milyon varil petrol, ortalama 150 milyon metreküp doğal gaza ve yaklaşık 400 bin ton kömüre ihtiyacı bulunduğunu belirtti. Bakan Bayraktar, "Türkiye'nin büyüyen ve gelişen ekonomisi için mutlaka bu enerji tedarikinin sağlanması lazım. Bunu sağlarken dışa bağımlı kaynaklarla bunu yapmak istemiyoruz. Enerjide tam bağımsız bir ülke olmak istiyoruz." dedi.

ENERJİ GÜVENLİĞİ

Enerji güvenliğini sağlamak için yatırımları sürdürmek zorunda olduklarını anlatan Bayraktar, 21 yıldır olduğu gibi bundan sonra da tüm kaynakları, milletin refah seviyesini yükseltmek, Türkiye ekonomisini daha rekabetçi ve daha güçlü kılabilmek ve gençlere yeni istihdam kaynakları sunabilmek için kullanmaya devam edeceklerini söyledi.

Akkuyu Nükleer Enerji Santraline yönelik eleştirilere değinen Bayraktar, şöyle devam etti: "Burada 'Dünya nükleerden vazgeçti, biz neden nükleer yapıyoruz' diye eleştiri geldi. Bu kesinlikle doğru değil. Dünyada şu anda aktif 412 santral elektrik üretiyor. Birçok gelişmiş ülkenin elektrik ihtiyacının büyük kısmı nükleer enerjiden karşılanıyor. Şu anda 17 ülkede 58 yeni reaktörün inşası devam ediyor. Dünyada ülkeler ortalama olarak enerji ihtiyacının yüzde 10'unu nükleerden karşılıyor. Biz de elektrik talebimizin yüzde 10'unu nükleerden karşılayalım istiyoruz. Birleşmiş Milletlerdeki iklim değişikliğiyle alakalı Taraflar Konferansında net sıfır emisyon hedefine ulaşabilmek için dünyadaki mevcut nükleer kapasitenin 2050 yılına kadar 3 katına çıkarılması gerektiği konusunda bir deklarasyon yayınlandı. Dünya nükleere doğru gidiyor. Çevreyle alakalı kaygılarımızda ciddiysek mutlaka dünyanın nükleer gücünün artması gerekiyor."

Bayraktar, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesinin 2010 yılında hükümetler arası anlaşmayla ve TBMM'de onaylanmış bir kanun kapsamındaki hukuki metinle yürütüldüğünü, hukuka uygunsuzluğun söz konusu olmadığını belirterek, tesis ve projelerin Türk şirketi tarafından yürütüldüğünü kaydetti. Bayraktar, "Proje şirketinin yönetimine ilişkin konular, ulusal güvenlik ve ekonomi konularında, ulusal çıkarların korunması amacıyla Türk tarafının yani bizim iznimize ve rızamıza tabidir." dedi.

"Santralin Rus askeri üssüne dönüşeceği" yönündeki iddiaların gerçek dışı olduğunun altını çizen Bayraktar, "Geçen sene 19 Kasım'da Enerji Komisyonumuzu Akkuyu'ya götürdük. CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin de oradaydı. Siz orada Ruslara ait bir radar sistemi gördünüz mü? Oranın bir Rus askeri üssüne dönüşeceği, limanın kontrolünün onlarda olduğu gibi iddialar kesinlikle söz konusu ve doğru değildir." ifadelerini kullandı.

Karadeniz'de uzun süren sismik araştırmalar ve çalışmalar sonucunda bulunan doğal gazın 2,5 yıl gibi rekor bir sürede karaya çıkarıldığını söyledi. Karadeniz gazının nisanda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından karada yakıldığını anımsatan Bayraktar, "Bu gaz şu anda üretilmektedir, evlerimizde, hane halkımızın kullanımına sunulmaktadır. Hedefimiz ilk fazda üretimi 10 milyon metreküpe daha sonra da 40 milyon metreküpe çıkarmaktır. İnşallah bunu da çıkaracağız." diye konuştu.

"BİZDE NEDEN PROBLEM OLUYOR ANLAMAKTA GÜÇLÜK ÇEKİYORUM"

Muhalefet milletvekillerinin "Gabar'daki petrol nerede?" dediğini aktaran Bayraktar, "30 bin varil üretime çıktık diyorum. Herhalde sizleri oraya götürüp, üretimi göstermemiz gerekiyor. Oraya gidip, bunları gördükten sonra burada farklı bir ifade kullanmayalım." dedi.

Alparslan Bayraktar, petrol ve doğal keşiflerinin milletin refahını artıracağını, cari açığı düşüreceğini vurguladı.

Bayraktar, 2002'de asgari ücretlinin, aldığı maaşın yüzde 20'siyle elektrik faturası ödediğini, 2023'te ise asgari ücretin yüzde 2,6'sıyla bu faturanın ödenebildiğini belirterek, şöyle konuştu: "Doğal gazda 1 Aralık 2002'de asgari ücretli aldığı ücretin yüzde 25,7'sini doğal gaz faturası için ödüyordu, 1 Aralık 2023'te bu oran yüzde 6'ya düştü." ifadesini kullandı.

GES kapsamında toplam 76 bin megavatlık kapasitenin tahsis edildiğini bildiren Bayraktar, yeni santral kapasitelerinin açılacağını söyledi.

Bayraktar, yaz saati uygulamasına ilişkin soru üzerine ise şunları kaydetti: "Türkiye'de 1940 yılında yaz saati uygulamasının Avrupa ile aynı tarihlerde yapılmasına karar verilmiş. 1962-1972 arasında Türkiye'de aralıklı olarak bugünkü gibi yaz saati uygulaması yapılmış. 1978-1984 arasında ise sürekli yaz saati uygulanmasına geçilmiş. 1984'ten sonra da Batı ile daha uyumlu olabilmek için yaz saati uygulaması değiştirilmiş. Biz 20 Kasım 2015'te İstanbul Teknik Üniversitesi ile bir protokol kapsamında yaz saati uygulamasının enerji verimliliğine etkisini araştırmışız. Burada 11 kişilik bir akademisyen heyeti var. Bu heyetin içinde psikoloji danışmanlık ve rehberlik bölümü uzmanları, sosyologlar ve diğer teknik arkadaşlar var... İstanbul'da güneş saat 8.20'de ağarıyor, Paris'te saat 8.34'te, Berlin'de yine saat 8.30'da. Oralarda hiçbir problem olmuyor, bizde neden problem oluyor anlamakta güçlük çekiyorum."