Erzurum 2003 – 2019 teşvik verileri açıklandı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, İlde 2003 – 2019 yılları arasında en fazla teşvikli yatırım 2017 yılında gerçekleşti. 68 yatırımın hayata geçirildiği bu dönemi, teşvikli yatırım sayısı yüksekliği bakımından 39 yatırımla 2016 yılı izledi.

2003 – 2019 DÖNEMİ

Erzurum 2003 – 2019 dönemi teşvikli yatırım verileri açıklandı. 16 yıllık süreçte ilde 391 yatırım teşvik belgesi aldı. Teşvik kapsamlı yatırımlar için 3.0 milyar TL tutarında harcama gerçekleştirildi.  391 yatırımda 9 bin 799 kişilik iş alanı oluşturuldu.  İlde yatırım başına düşen harcama ortalaması 7.7 milyon, istihdam edilen kişi sayısı ortalaması ise 26 kişi oldu.

YILLAR VE DAĞILIM

İlde 2003’te 6, 2004 yılında 15, 2005 yılında 24, 2006 yılında 13, 2007 yılında 13, 2008 yılında 19, 2009 yılında 13, 2010 yılında 33, 2011 yılında 27, 2012 yılında 17, 2013 yılında 19, 2014 yılında 27, 2015 yılında 29, 2016 yılında 39, 2018 yılında 18, 2019 yılının ocak ekim ayları kapsamında 11 yatırım teşvik kapsamına girdi.

BÖLGESEL YATIRIMLAR

Erzurum’da teşvik belgesine sahip bölgesel yatırımların en yoğun olduğu dönem 2018 yılı oldu. 2009 – 2019 yılları arasında 108 bölgesel bazlı teşvikli yatırımın gerçekleştirildiği ilde, kaydedilen yatırım harcaması 1.2 milyar TL olarak belirtildi. 108 bölgesel yatırım çerçevesinde oluşturulan istihdam kapasitesi ise 6 bin 503 kişi oldu.

BÖLGESEL YATIRIM SAYISI DAĞILIMI

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre Erzurum’da 2009 yılında 4, 2010 yılında 19, 2011 yılında 5, 2012 yılında 4, 2013 yılında 14, 2014 yılında 11, 2015 yılında 11, 2016 yılında 5, 2017 yılında 14, 2018 yılında 16, 2019 yılının ocak – ekim ayları kapsamında ise 5 bölgesel yatırım teşvik kapsamına dahil edildi.

GENEL YATIRIMLAR

Erzurum’da 2003 – 2019 yılları arasında 283 genel ölçekli yatırım teşvik belgesi aldı. Genel ölçekteki teşvikli yatırımlar için 1.8 milyar TL tutarında harcama yapılırken, 3 bin 296 kişilik istihdam hacmi oluşturuldu. 16 yıllık süreçte en çok sayıda teşvikli genel yatırım 2017 yılında kaydedildi. 54 yatırımın yapıldığı bu dönemi 34 yatırımla 2016 yılı takip etti.

GENEL YATIRIM SAYISI DAĞILIMI

Verilere göre Erzurum’da 2003 yılında 6, 2004 yılında 15, 2005 yılında 24, 2006 yılında 13, 2007 yılında 13, 2008 yılında 19, 2009 yılında 9, 2010 yılında 14, 2011 yılında 22, 2012 yılında 13, 2013 yılında 5, 2014 yılında 16, 2015 yılında 18, 2016 yılında 34, 2017 yılında 54, 20018 yılında 2, 2019 yılının  10 ayında 6 genel bazlı teşvikli yatırım gerçekleştirildi.

YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BÜLTENİ

EKİM 2019 VERİLERİ-

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 209 Ekim dönemi Teşvik Bülteni yayımlandı. Bültende şunlar kaydedildi:

2019 YILI EKİM AYI GELİŞMELERİ

EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ

2019 yılı Ekim ayında, öngörülen sabit yatırım tutarı toplam 10,42 milyar TL olan 637 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde toplam 23.014 kişilik istihdam öngörülmektedir.

Ekim ayında düzenlenen 637 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 605 adedi yerli firmalar, 32 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 9,56 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 860 milyon TL’dir.

EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI

2019 yılı Ekim ayında verilen teşvik belgelerinin 240 adedi I. Bölgede, 100 adedi II. Bölgede, 82 adedi III. Bölgede, 56 adedi IV. Bölgede, 57 adedi V. Bölgede ve 102 adedi ise VI. Bölgededir.

Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 3,78 milyar TL’si I. Bölgede, 2,60 milyar TL’si II. Bölgede, 1,85 milyar TL’si III. Bölgede, 578 milyon TL’si IV. Bölgede, 789 milyon TL’si V. Bölgede ve 814 milyon TL’si VI. Bölgededir.

EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI 

2019 yılı Ekim ayında düzenlenen 637 adet belgenin 404 adedi komple yeni yatırım, 191 adedi tevsi, 42 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ekim ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 7 milyar TL’si komple yeni yatırım, 3 milyar TL’si tevsi ve 328 milyon TL’si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.

EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI

Ekim ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 1,41 milyar TL’si Enerji sektöründe, 2,97 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 5,88 milyar TL’si İmalat sektöründe, 154 milyon TL’si Madencilik sektöründedir.

EKİM AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI

Ekim ayında düzenlenen 637 adet yatırım teşvik belgesinin 394 adedi Bölgesel ve 243 adedi Genel mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 10,42 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 6,65 milyar TL’si Bölgesel ve 3,76 milyar TL’si Genel mahiyetteki yatırımlara aittir.

2019 YILI OCAK-EKİM DÖNEMİ GELİŞMELERİ

OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ

2019 yılı Ocak-Ekim döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 101,2 milyar TL olan toplam 4.302 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 166.275 kişilik istihdam öngörülmektedir.

Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 4.034 adedi yerli firmalar, 268 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 90,7 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 10,4 milyar TL’dir.

OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI

2019 yılının Ocak-Ekim döneminde verilen teşvik belgelerinin 1.796 adedi I. Bölgede, 697 adedi II. Bölgede, 555 adedi III. Bölgede, 428 adedi IV. Bölgede, 277 adedi V. Bölgede, 545 adedi VI. Bölgede ve 4 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir.

Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 37,2 milyar TL’si I. Bölgede, 25,7 milyar TL’si II. Bölgede, 20,5 milyar TL’si III. Bölgede, 7,1 milyar TL’si IV. Bölgede, 4,9 milyar TL’si V. Bölgede, 3,8 milyar TL’si VI. Bölgede ve 1,7 milyar TL’si ise Muhtelif Bölgelerdedir.

OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI

2019 yılı Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet belgenin 2.636 adedi komple yeni yatırım, 1.245 adedi tevsi, 421 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Ekim döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 101,2 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 64,2 milyar TL’si komple yeni yatırım, 26,4 milyar TL’si tevsi ve 10,5 milyar TL’si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.

OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI

Ocak-Ekim döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 101,2  milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 12,7 milyar TL’si Enerji sektöründe, 31,8 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 49,4 milyar TL’si İmalat sektöründe ve 7,1 milyar TL’si ise Madencilik sektöründedir.

OCAK-EKİM DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI

Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 4.302 adet yatırım teşvik belgesinin 2.851 adedi Bölgesel, 1.442 adedi Genel, 5 adedi Büyük Ölçekli ve 4 adedi Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 101,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 58,4 milyar TL’si Bölgesel, 36,3 milyar TL’si Genel, 1,8 milyar TL’si Büyük Ölçekli ve 4,6 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.

2012/3305 SAYILI KARAR DÖNEMİNDEKİ BİRİKİMLİ GELİŞMELER (20.06.2012 – EKİM 2019)

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ

20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar 37.451 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin 35.442 adedi yerli firmalar, 2.009 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 638,9 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 277,8 milyar TL’dir.

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI

Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi adedinde I. Bölge yüzde 35, II. Bölge yüzde 17, III.  Bölge yüzde 15, IV. Bölge yüzde 12, V. Bölge yüzde 9, VI. Bölge yüzde 12 ve Muhtelif Bölgeler yüzde 0,3 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının yüzde 42, II. Bölgenin payının yüzde 16, III. Bölgenin payının yüzde 20, IV. Bölgenin payının yüzde 8, V. Bölgenin payının yüzde 5, VI. Bölgenin payının yüzde 4 ve Muhtelif Bölgelerin payının yüzde 5 olduğu görülmektedir.

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI

20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen 37.451 adet teşvik belgesinin 24.587 adedi Komple Yeni Yatırım, 9.717 adedi Tevsi ve 3.147 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 916,7 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 576,8 milyar TL’si Komple Yeni Yatırım, 235,6 milyar TL’si ise Tevsi Yatırım’dır.

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI

20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen 37.451 adet yatırım teşvik belgesinin 20.754 adedi Bölgesel, 102 adedi Büyük Ölçekli, 16.539 adedi Genel ve 56 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 916,7 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 411,2 milyar TL’si Bölgesel, 76,5 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 255,1 milyar TL’si Genel iken 173,9 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI

20 Haziran 2012 tarihinden Ekim 2019 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 916,7 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 242,4 milyar TL’si Enerji, 284,6 milyar TL’si Hizmetler, 355,6 milyar TL’si İmalat, 34 milyar TL’si Madencilik sektörlerindedir.

TEKNOYATIRIM İLE 10 MİLYON TL’YE KADAR DESTEK

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ithal ürünleri yerli imkanlarla üretmek isteyen KOBİ’ler için kurgulanan KOSGEB’in KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım (TEKNOYATIRIM) Programı'nın yeniden düzenlendiğini açıkladı. Programa 10 milyon TL’nin üzerindeki projeler için başvuru yapılabilecek.

Bakan Varank, Para Dergisi tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen Yeni Nesil Girişimcilik Zirvesi’nin açılışında yaptığı konuşmada, “Türkiye girişimcilik alanında, özellikle de teknoloji tabanlı işlerde büyük potansiyele sahip. Gittiğim her ilde, ziyaret ettiğim teknoparklarda, Ar-Ge merkezlerinde hatta organize sanayi bölgelerinde bizzat tanık olduğum çok çarpıcı başarı hikâyeleri var. Yenilikçi parlak fikirlerin yanı sıra bunları ekonomik değere dönüştürmeyi başarmış çalışkan girişimcilerimiz var. İnovasyonun önemini kavramış firmalarımızın yenilik yapma iştahı elbette mühim fakat, bu başarı hikayelerinde bizim onlara sunduğumuz desteklerin de yeri yadsınamaz. Bakanlık olarak girişimcilik ekosistemini ve ekosistemdeki aktörleri çok çeşitli mekanizmalarla teşvik ediyoruz” dedi.

ARGE

Ar-Ge ve Tasarım Merkezi belgesine sahip firmaların çeşitli vergi indirimleri ve istisnalardan faydalandığını belirten Varank, “Teknoparklarda yer alan firmalar vergisel avantajların yanı sıra, mentörlük, iş eşleştirmeleri, ticarileşme ve ihracat destekleri gibi devlet desteklerinden yararlanıyor. TÜBİTAK ve KOSGEB, iş kurmak ya da kurduğu işi daha da geliştirmek isteyenlere çok zengin imkanlar sunuyor. TÜBİTAK Bireysel Genç Girişimci Programı'yla girişimcilerin teknolojiyi ve yeniliği odağa alan fikirlerini pazar aşamasına kadar teşvik ediyoruz. Böylelikle nitelikli girişimciliği özendirip, yüksek teknolojili ürünleri geliştirebilen başlangıç firmalarını ekonomiye kazandırıyoruz. Bu sene 146 girişimcimiz 24 milyon liralık destekten faydalandı” diye konuştu.

TÜBİTAK BİGG PROGRAMI

TÜBİTAK BİGG programının yetkin uygulayıcı kuruluşlarla yürüttükleri Türkiye’deki girişimcilik programlarının en başarılılarından biri olduğunu söyleyen Varank, “Yine teknoloji tabanlı girişimlere sermaye desteği sunmak için, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte Tech-InvesTR programını hayata geçirdik. Bu kapsamda; beş yeni girişim sermayesi fonu, teknoloji girişimleri için 1,1 milyar liralık kaynak oluşturacak. Bu fon, start-up’ların Ar-Ge sonucunda geliştirdikleri ürünü ticarileştirmek amacıyla yatırımlar yapacak” şeklinde konuştu.

GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMLERİ

Varank, KOSGEB aracılığıyla ücretsiz girişimcilik eğitimleri de verdiklerini vurgulayarak, “Bu eğitimlerde girişimcilerin iş kurma ve kendi iş planlarını hazırlama gibi alanlarda deneyim sahibi olmalarını amaçlıyoruz. Bugüne kadar 1.5 milyonu aşkın vatandaşımız bu eğitimlere katıldı. Gittikçe artan talep karşısında, bu hizmeti elektronik ortama taşıdık ve e-Akademi’yi hayata geçirdik. İnternetten verdiğimiz bu eğitimlere, e-Devlet şifresi olan tüm vatandaşlarımız katılabiliyor. Eğitime katılan vatandaşlarımız, KOSGEB’in Yeni Girişimci Programı'na da başvurabiliyor. Biz bu programla hem geleneksel hem de yenilikçi sektörlerdeki girişimcilerimizi destekliyoruz. Eğer başvuranlar arasında kadın, genç, engelli, gazi veya birinci dereceden şehit yakını olursa onlara pozitif ayrımcılık da yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

FİNANSMAN ERİŞİMİ

Girişimcilerin finansmana daha kolay erişebilmesi amacıyla KOBİ Finansman Destek Programı'nı başlattıklarını hatırlatan Varank, “Böylece KOSGEB’in girişimcilik desteklerinden yararlanan start-uplarımız, 50 bin liraya kadar yeni bir kredi programından faydalanabiliyor. Burada alınan kredinin finansman maliyetinin büyük bir kısmını KOSGEB karşılıyor. Ayrıca Kredi Garanti Fonu tarafından uygulanan yüzde 1,5’luk teminat bedelini de yüzde 1’e çektik” dedi.

Teknoyatırım Destek Programı'nı yeniden düzenlediklerini aktaran Varank, “Biliyorsunuz Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programımız kapsamında pilot sektör olan makinede çağrıya çıkmış, Ar-Ge ve yatırım bütçesi 10 milyon lirayı aşan projelerin başvurularını almaya başlamıştık. Bu program kapsamında belirlediğimiz öncelikli ürünlere yönelik, 10 milyon liraya kadar yatırım projelerini TEKNOYATIRIM’a kabul edeceğiz. Bugün itibariyle çağrıya çıktık. Bu program sürekli açık olacak, yani girişimcilerimiz ihtiyaç duymaları halinde derhal başvurabilirler. Yakın zamanda Bölgesel Girişim Sermayesi uygulamasını başlatacağız. Büyüme potansiyeli taşıyan işletmeleri ve yeni bölgesel girişimleri bu fonla destekleyeceğiz. Bu modelin bölgesel düzeyde uygulanmasıyla yalnızca start-up’ları değil, Anadolu’da faaliyet gösteren ve ihracat kabiliyeti geliştirebilecek firmaları da teşvik edeceğiz. Kalkınma Ajanslarımız bu uygulamayla, bölgelerindeki öncelikli sektörlere yönelik çağrılara çıkacak ve fonları reel sektörün hizmetine sunacak. Böylelikle; hem bölgesel farklılıkların giderilmesini hem de ülke genelinde erken aşama girişim sermayesi yatırımlarının artırılmasını amaçlıyoruz”açıklamasında bulundu.

Önümüzdeki dönemde girişimcilik ekosistemimizi daha etkin bir yapıya kavuşturmak için somut adımlar atacaklarını aktaran Varank, şu ifadelere yer verdi:

“Ekosistemde yer alan tüm paydaşların faydalanması için Türkiye Girişim Ekosistemi Platformu ve internet sitesini kuruyoruz. Bu platformda girişimlere ilişkin bilgilerin yanında; yatırımcılar tanıtılacak ve girişimcilerin kullanabileceği kaynaklar hakkında bilgiler yer alacak. Girişimcilik fikirlerinin olgunlaşması için okullarda, iş yerlerinde ve TGB’lerde açık inovasyon yaklaşımının öğretilmesine yönelik çalışmalar yapacağız. Erken dönem girişimciler için vergisiz veya kolay vergili dönem gibi uygulamaları geliştirmek istiyoruz. Girişimlerin başlangıç aşamasından, ölçeklenme aşamasına geçişlerinin daha sıkı takipçisi olacağız. Bu noktada özellikle küreselleşme iddiası olan derin teknoloji tabanlı girişimleri pozitif ayrıştıracağız. Ekosistemin geneli için finansman kaynakları da özel bir önem taşıyor. Bu maksatla melek yatırımcı sayısı ve etkinliğini artıracak, kitlesel fonlamanın kullanımını yaygınlaştıracağız. Yine girişim sermayesi fonlarının hacmi ve kullanımını artıracak tedbirler alacağız. 2023 stratejimize koyduğumuz en az 10 Turcorn hedefi uzak bir ihtimal değil. Kamu olarak her türlü desteğimizle erken aşama girişimcilerin yanınızdayız. Özel sektörün de buradaki potansiyeli en iyi şekilde değerlendirip, risk alması gerekiyor. Melek yatırımcılar, risk sermayedarları ve özellikle finans sektörü yatırımcı rolleriyle daha fazla ön plana çıkmalı. Onları ekosistemin etkin paydaşları haline getireceğiz. Kamunun ve özel sektörün sağlayacağı kaldıraç, yeni girişimlerin hızla filizlenmesine katkı sağlayacak. Öyle bir noktaya geleceğiz ki, gençlerimiz iş arayan değil, işveren olacak.”