Erzurum'un Coğrafi işaretli ürünleri AB sürecinde

Ülkemizde Gaziantep ve Konya'dan sonra en fazla coğrafi işaretli ürüne sahip olan Erzurum, 3 ürün için Avrupa Birliği nezdinde de tescil için gün sayıyor.

Tüketiciler için ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve ürünün söz konusu karakteristik özellikleri ile coğrafi alan arasındaki bağlantıyı gösteren ve garanti eden kalite işareti olan coğrafi işaret son yıllarda rağbet görüyor. Ülkemizde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından yürütülen coğrafi işaret tescili ile kalitesi, gelenekselliği, yöreden elde edilen hammaddesi ile yerel niteliklere bağlı olarak belli bir üne kavuşmuş ürünlerin korunması sağlanıyor.

Üç ürün için Avrupa sınavı

Sahip olduğu 58 coğrafi işaretli ürünle ülke sıralamasında 3. sırada yer alan Erzurum'da 16 ürün de tescil için sırada bekliyor. Erzurum'un bu anlamda ülkemizde ilk üç şehir içinde olması kentin zengin kültürü, kadim tarihi, coğrafi konumu ve yıldızı hızla parlayan Palandöken Kayak Merkezi ile daha güçlü hale geliyor. Coğrafi İşaretli ürün noktasında üstün gayret ile yürütülen çalışmalarda, Erzurum Ticaret Borsası tarafından 3 ürün için Avrupa Birliği başvurusu yapıldı.

“Hanımların maharetli ellerinden su böreği”

Erzurum'da coğrafi işaret çalışmalarında adeta lokomotif görevi yapan Erzurum Ticaret Borsası (ETB) Başkanı Hakan Oral, Erzurum Su Böreği, Erzurum Civil Peyniri ve Erzurum Göğermiş Peynir ürünleri için Avrupa Birliği (AB) nezdinde başvuru yaptıklarını ifade ederek, “Avrupa Birliği'ne ürünlere ilişkin olarak yapmış olduğumuz başvuruların olumlu sonuçlanacağına ve tescillerinin de gerçekleşeceğine inanıyoruz. Erzurum Su Böreği için üç yıl önce Avrupa Birliği tesciline başvurduk. Tabi gıda ürünlerinde bu tescilleri, Avrupa Birliği nezdinde de almak önemli bir hazırlık aşaması, düzeltme aşamaları çalışmaları var. Ekibimiz sürekli takip ediyor ve çalışıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanımız Rıfat Hisarcıklığlu'nun da çok yakinen takip ettiği bir konu. Şu an Türkiye'de Avrupa Birliği tescili almış, önemli sayıda ürünümüz var. Malatya Kayısısı, Aydın İnciri gibi örnekler var. Biz de inşallah üç ürünle başvurmuş durumdayız. Erzurum Su böreği, Erzurum Civil Peynir ve Göğermiş Peynir var. Bunlardan en önemlisi Erzurum Su Böreği. Su böreğinin en büyük özelliklerinden birisi de Erzurum Tereyağı. Coğrafi işaretli tereyağıyla, civil peynirle yapılıyor. Dolayısıyla da onlar da tescilli ürünlerimiz. İlimizin bitki örtüsünün, endemik bitki yapısının, florasının zenginliği, bu lezzetleri bu hanımlarla buluşturduğunuz zaman da enfes bir lezzet çıkıyor. Bu hanımlar da sağ olsunlar maharetli ellerle, Erzurum su böreğini ortaya çıkarmış oluyorlar" dedi.

“Türk dünyası Erzurum mutfağı ile tanışacak”

Erzurum'un 2025 EİT Turizm Başkenti olarak ilan edilmesinin çok önemli bir gelişme olduğunu vurgulayan Oral, “2025 yılında Türk Dünyasının Erzurum'da misafir edeceğiz. Uluslararası bir organizasyona ev sahipliği yapacağız. Burada gastronomi zenginliğimizi ön plana çıkarmak için elimizden gelen bütün çabayı harcayacağız. 025 EİT Turizm Başkenti Koordinatörlüğün öncülüğünde biz de Erzurum Ticaret Borsa olarak özellikle gastronomi ve fuarcılıkta, Erzurum'u tanıtma noktasında çalışmaların içindeyiz. Erzurum, Türkiye'de ve dünyada gastronomi kenti olma yolunda emin adımlarla devam ediyor. Başarılı bir 2025 Turizm Başkent organizasyonu geçireceğiz.” şeklinde konuştu.

“İşte Erzurum Su Böreği'nin tanımlayan özellikler”

Erzurum Su Böreği'ne "Erzurumlu" kimliğini veren en önemli malzeme, böreğin iç malzemesi olarak kullanılan civil peyniri olarak ifade ediliyor. Erzurum'un tescilli ürünlerinden biri olan civil peynir kendine has tadı ve özel yapısıyla su böreğine farklı bir tat kazandırır. Peynirin yağsız yapısı sayesinde börek soğuduktan sonra tekrar ısıtıldığında da tadında bir değişiklik olmuyor. Su böreğinin lezzeti için tereyağı çok önemli. Erzurum'un geleneksel tarifinde yağ olarak sadece tereyağı kullanılır. Tereyağının kalitesi ve saflığı da böreğin lezzetini belirleyen önemli bir etkendir. Tereyağı önce eritilerek tortusundan ayırt edilir, böylece yağın lezzeti ve kokusu böreğe daha iyi aktarılmış olur. Su böreği pişirilirken fırın kullanılmaz. Artık evlerde tepsileri besleyecek büyüklükte ocakların olmaması, soba veya tandır gibi geleneksel pişirme ocaklarının kullanılmaması sebebiyle elektrikli fırınlar kullanılmaktadır. Ancak su böreği gerçek lezzetini, ocakta, kısık ateşte, her iki tarafı da yavaş yavaş kızartılarak alır. En az 30 dakika her iki yüzü de kızartmak gerekir. Su böreği 13 yufkadan yapılır ve bu haliyle bile börek asla çok kalın olmaz. Hamuru tutmak için sadece yumurta kullanılır ve en az 40 dakika yoğrulur. Daha sonra bu hamurdan çok ince yufkalar yapılır. Diğer su böreklerine kıyasla içerisinde en çok yumurta miktarı Erzurum geleneksel su böreğinde bulunur. İçerisine su katılmaması, yoğurma süresi ve yumurta miktarı da bu böreği farklı kılan etkenlerdir. Ayrıca hamur yoğrulmadan önce kırılan yumurtaların üzerine sıkılan limon suyu yumurtaların kararmasını önlemekte ve su böreğinin katmanlarındaki hamurların açık renkli kalmasını sağlar. Yufkalar hazırlandıktan sonra tepsiye dizilmeden önce haşlanır ve soğuk banyodan geçer. Burada önemli bir teknik de tepsiye dizilen yufkaların düz katmanlar olarak değil, içerisinde hava tutacak şekilde dalgalı olarak dizilmesidir. Bu teknik ile katmanlar arasında kalan sıcak hava bütün katmanların pişmesini sağlayarak böreğin hamur olmasını engellemektedir. Ayrıca birinci ve on üçüncü yufka haşlanmadan kapatılır. Civil peynirli ve maydanozlu su böreği coğrafi işaret belgelidir ve her tepside yukarıda geçen standartlara uygun olarak üretilir.