BURAK EMEK -SERVAN ALACABEY (İHA) - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğü, Türkiye’de 2013 yılında üretilen meyve, sebze ve tahıl ürünlerinin illere göre üretim haritasını açıkladı. Diyarbakır dut üretiminde ilk sırada yer aldı.
TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürlüğü Diyarbakır’ın dut’ta ilk sırada olduğu buğday, darı ve mercimekte ikinci sırada, burçak (dane) ve üzümde (sofralık-çekirdekli) üçüncü sırada yer aldığını, Şanlıurfa’nın ise mercimek, pamuk kütlü, pamuk lif, pamuk tohumu çiğit, Antep fıstığı, kırmızı biberde (baharatlık-işlenmemiş) ilk sırada, mısırda (dane) ikinci, acur, arpa, buğday ve sarımsakta (taze) üçüncü sırada yer aldığını bildirdi.
TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürlüğünde İHA muhabirine konuşan TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürü M. Salih Uras, kurumun veri tabanları üzerinden yapılan analizler sonucu tarımsal ürünlerin ve çeşitlerin ülke genelindeki dağılımı çıkarmaya çalıştıklarını söyledi. Uras, "Öncelikle bölge müdürlüğümüze bağlı illerin tarımsal üretimdeki payını irdelemek istedik. Sonrasında hangi ilimizin tarımsal ürünün üretimde öne çıktığını sorgulamaya çalıştık. Buna göre bölge müdürlüğümüze bağlı Diyarbakır ilimiz dut üretiminde ilk sırada yer alırken buğday, darı ve mercimek üretiminde ikinci sırada burçak, sofralık üzüm üretimde ise üçüncü sırada yer aldı. Bölge müdürlüğümüze bağlı Şanlıurfa ilimizde de mercimek, kütlü pamuk, lifli pamuk, çiğit, Antep fıstığı ve kırmızı biber üretiminde ilk sırada yer alırken mısır, üretiminde ikinci sırada acur, arpa, buğday ve taze sarımsak üretiminde üçüncü sırada oldu. Diyarbakır’da 2013 yılında 82 bin 762 ton, Şanlıurfa ilinde 165 bin ton mercimek üretimi gerçekleşmiştir. İki ilimizin toplam üretimi Türkiye’de üretilen mercimek miktarının yüzde 59.4’ünü oluşturmuştur. GAP illeri ise Türkiye üretiminin yüzde 91.5’unu karşılamakta. Türkiye geneline bakıldığında Adana, Antalya, Mersin ve Konya illerimiz üretimde ilk sırada yer aldığı ürün sayısının en fazla olduğunu iller olmuştur. Ardahan, Bartın, Batman, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Elazığ, Gümüşhane, Iğdır, Karabük, Kırıkkale ve Van illerimiz ise üretimde üç sırada yer alan iller arasına giremedi. 69 ilimiz ürettikleri ürünlerle ilk üç sırada yer almayı başardı" dedi.
TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürlüğü illerin, ürünlere göre, üretimde ilk üç sırada oldukları ürün ve ürün çeşitleri ise şöyle açıkladı,
"Adana greyfurt (altıntop), mandalina (clementin), portakal. Trabzon hurması, turunç, karpuz, tere, mısır (dane), oğulotu (melissa), soya ve yerfıstığı üretiminde ilk sırada, sorgum (dane), kavun ve limon’da ikinci sırada, pamuk (kütlü), pamuk (lif), pamuk tohumu (çiğit), marul, roka, keçi boynuzu ve şeftalide (nektarin) üçüncü sırada. Adıyaman mürdümükte (dane) ikinci sırada, Afyonkarahisar kişniş, vişne, haşhaş (kapsül), haşhaş (tohum), hayvan pancarında ilk sırada, muşmula, rezene, bezelye (taze), burçak (yeşil ot) ve lavantada ikinci sırada, çörek otu, gül (yağlık), yoncada (tohum) üçüncü sırada. Ağrı yoncada (yeşilot) üçüncü sırada. Aksaray yoncada (tohum) ilk sırada, iğde, kabak (çerezlik) ve şekerpancarında üçüncü sırada. Amasya elitte (şekerpancarı tohumu) ilk sırada, buy (çemen otu), soğanda (kuru) ikinci sırada. Ankara iğde, kimyon, kavun, marul, soğan (kuru), soğan (taze), aspir, yerelmasında ilk sırada, arpa, havuç, ıspanak ve vişnede ikinci sırada, armut, fiğ (dane), kabak (sakız), turp, yulafta (dane) üçüncü sırada. Antalya hünnap, nar, portakal (washington), yenidünya, biber, brokoli, domates, hıyar, kabak (sakız), mantar (kültür), patlıcan, pepino, susamda ilk sırada, armut, badem, bakla (taze), çilek, karnabahar, karpuz, keçiboynuzu, mandalina (clementin), mısır (hasıl), muz, portakal (yafa)’da ikinci sırada, anason, ayva, limon, mahlutta üçüncü sırada. Artvin çayda (yaş) üçüncü sırada, Aydın incir, kestane, zeytin (yağlık), arpada (yeşilot) ilk sırada, buğday (yeşilot), enginar, pamuk (kütlü), pamuk (lif), pamuk tohumu (çiğit), tritikale (yeşilot), turunç, yem şalgamında ikinci sırada, bamya, börülce (taze), çilek, hünnap, mandalina (king), zeytinde (sofralık) üçüncü sırada. Balıkesir buğday (yeşil ot), çavdarda (yeşil ot) ilk sırada, arpa (yeşilot), bakla (hayvan yemi), bamya, kuşkonmaz, maydonoz, süpürge otu ve yulafta (yeşilot) ikinci sırada, bakla (taze), çeltik, dereotu, kırmızı pancar, mısır (hasıl) ve mısırda (silajlık) üçüncü sırada. Bayburt korungada (yeşil ot) üçüncü sırada, Bilecik şerbetçi otu ilk sırada. Bolu kızılcıkta ilk sırada, elitte (şekerpancarı tohumu) ikinci sırada. Burdur anason, rezenede ilk sırada, gül (yağlık), hayvan pancarı ve mantarda (kültür) ikinci sırada, sorgum (yeşil ot) ve yerel elmasında üçüncü sırada. Bursa ahududu, armut, böğürtlen, şeftali (diğer), zeytin (sofralık), bezelye (taze), karnabahar, kerevizde ilk sırada, ayva, çörek otu, dere otu, domates, fasulye (taze), pırasa, roka, semizotu, sorgum (yeşil ot), şeftali (nektarin) ve terede ikinci sırada, bakla (yemeklik), bezelye, ceviz, enginar, erik ve incirde üçüncü sırada. Çanakkale şeftali (nektarin), bakla (yemeklik), sorgum (yeşil ot), tritikale (yeşil ot), yulaf (dane), yulafta (yeşil ot) ilk sırada, şeftalide (diğer) ikinci sırada, bakla (hayvan yemi) ve yem şalgamında üçüncü sırada. Çorum tritikalede (dane) ilk sırada, buyda (çemen otu)a üçüncü sırada. Denizli kekik’de ilk sırada, anason, haşhaş (kapsül), haşhaş (tohum), hünnap, tütün, üzüm (kurutmalık-çekirdeksiz), üzüm (sofralık-çekirdeksiz) ve üzümde (şaraplık) ikinci sırada, nar tritikale (dane) ve tritikalede (yeşil ot) üçüncü sırada. Diyarbakır dutta ilk sırada, buğday, darı ve mercimekte ikinci sırada, burçak (dane) ve üzümde (sofralık-çekirdekli) üçüncü sırada. Düzce balkabağında üçüncü sırada, Edirne çeltik, süpürge otunda ilk sırada, ayçiçeğinde de üçüncü sırada Erzincan zerdalide ilk sırada, Erzurum korunga (yeşil ot), şalgamda ilk sırada, fiğ (yeşil ot) ve üçgülde (yeşil ot) ikinci sırada, dutta ise üçüncü sırada. Eskişehir kuşyemi, kuşkonmaz, rokada ilk sırada, aspir ve yoncada (tohum) ikinci sırada, elitte (şekerpancarı tohumu), kimyon, korunga (tohum), semizotu ve soğanda (kuru) üçüncü sırada, Gaziantep acur, nane, sarımsakta (taze) ilk sırada, kırmızı biberde (baharatlık-,işlenmemiş) ikinci sırada, Antep fıstığı ve sarımsakta (kuru) üçüncü sırada. Giresun fındık’ta ikinci sırada, Hakkari üçgül (yeşil ot), cevizde ilk sırada, Hatay dereotu, maydonoz, pazı, mandalina (satsuma) ilk sırada, erik, greyfurt (altıntop), mandalina, nane, portakal (washington), soğan (taze) ve Trabzon hurmasında ikinci sırada, bezelye (taze), havuç, muz, portakal (diğer), turunç, yenidünya ve zeytinde (yağlık) üçüncü sırada. Isparta gül (yağlık), lavanta’da ilk sırada, acıbaklada ikinci sırada, İstanbul kolza (kanola) ikinci sırada, yaban mersini (mavi yemiş) üçüncü sırada, İzmir bezelye, mısır (silajlık), yem şalgamı, bamya, börülce (taze), enginar, ıspanakta ilk sırada, hıyar, incir, kestane, kırmızı pancar kiraz, mandalina (satsuma), patates ve zeytin (yağlık) ikinci sırada, ahududu, barbunya fasulye (taze), domates, karnabahar, karpuz, kereviz, şeftali (diğer), üzüm (kurutmalık-çekirdeksiz) ve üzüm (sofralık çekirdeksiz) üçüncü sırada. Kahramanmaraş ahududu, ceviz, mahlut, sarımsak (kuru), sarımsak (taze), üzüm (kurutmalık-çekirdekli) ve üzüm (sofralık-çekirdekli) ikinci sırada, böğürtlen, kayısı, mürdümük (dane), pazı ve yer fıstığında üçüncü sırada, Karaman adaçayı, burçak (yeşil ot), nohutta ilk sırada, fasulye (kuru) ve oğulotu (melissa) ikinci sırada, maydanoz ve soğan (taze) üçüncü sırada. Kars fiğ (dane), korunga (tohum) ilk sırada, Kastamonu mahlut, sarımsak (kuru), kayseri kabak (çerezlik) ilk sırada, çavdar (yeşil ot) ve kaplıcada ikinci sırada, kestanede üçüncü sırada. Kayseri kabak (çerezlik) ilk sırada, çavdar ve zerdalide ikinci sırada, Kırklareli buğday (yeşil ot) ve kolza (kanola) üçüncü sırada. Kırşehir korungada (tohum) ikinci sırada, aspirde üçüncü sırada. Kilis üzüm (şaraplık) ilk sırada, kırmızı biber (baharatlık işlenmemiş) ve terede üçüncü sırada. Kocaeli arpada (yeşil ot) üçüncü sırada, Konya acıbakla, arpa, ayçiçeği, buğday, buy (çemen otu), fasulye (kuru), şekerpancarı, yonca (yeşil ot), havuç, kirazda ilk sırada, bezelye, iğde, kimyon, kuş yemi ve mısırda (silajlı) ikinci sırada, haşhaş (kapsül), haşhaş (tohum), mantar (kültür), nohut, patates, şalgam ve vişnede üçüncü sırada. Kütahya darıda ilk sırada, hayvan pancarında üçüncü sırada, Malatya kayısıda ilk sırada, dutta ikinci sırada, Manisa börülce, tütün, üzüm (kurutmalık-çekirdeksiz), üzümde (sofralık-çekirdeksiz) ilk sırada, bakla (yemeklik), burçak (dane), kekik, susam ve zeytin (sofralık) ikinci sırada, brokoli, fiğ (yeşil ot), kavun ve kirazda üçüncü sırada. Mardin burçak (dane), üzüm (kurutmalık-çekirdekli)’de ilk sırada, acur’da ikinci sırada, mercimek ve mısır (dane) üçüncü sırada. Mersin bakla (taze), pırasa, badem, çilek, erik, keçi boynuzu, limon, mandalina (king), muz, portakal (yafa), üzüm (sofralık-çekirdekli) ilk sırada, avokado, böğürtlen, brokoli, kabak (sakız), kayısı, marul, nohut, patlıcan, soya ve yenidünyada ikinci sırada, biber, greyfurt (altıntop), hıyar, mandalina (diğer), mandalina (saksuma), nane, portakal (washington) ve Trabzon hurmasında üçüncü sırada. Muğla bakla (hayvan yemi), ısırgan otu, barbunya fasulye (taze) ilk sırada, börülce (taze) ve narda ikinci sırada, avokado, badem, börülce, darı, kekik, mandalina (clementin), sorgum (dane), susam ve yulaf (yeşil ot) üçüncü sırada. Muş sorgum (dane) ilk sırada, yonca (yeşil ot)’da ikinci sırada. Nevşehir kabak (çerezlik) ikinci sırada, çavdar, fasulye (kuru), üzüm (kurutmalık -çekirdekli), üzüm (şaraplık) ve zerdanide üçüncü sırada, Niğde çavdar, patates’te ilk sırada, lahana’da ikinci sırada. Ordu fındık’ta ilk sırada, kivide üçüncü sırada, Osmaniye turpta ilk sırada, mandalina (king), yer fıstığında ikinci sırada, portakal (yafa)’da üçüncü sırada. Rize çay (yaş), yaban mersini (mavi yemiş) ilk sırada, kivide ikinci sırada. Sakarya ayvada ilk sırada, balkabağı ve kereviz’de ikinci sırada, lahana ve süpürge otunda üçüncü sırada. Samsun fiğ (yeşil ot), kenevir (lif), kenevir (tohum), fasulye (taze), kırmızı pancar lahana, muşmulada ilk sırada, barbunya fasulye (taze), biber, çeltik, kızılcık ve turp’ta ikinci sırada, fındık, ıspanak, kaplıca, patlıcan, pırasa, soya ve tütün’de üçüncü sırada, Siirt Antep Fıstığında ikinci sırada, Sinop kaplıcada ilk sırada, muşmulada üçüncü sırada, Sivas çörekotunda ilk sırada, korunga (yeşil ot) ve yulaf (dane) ikinci sırada. Şanlıurfa mercimek, pamuk (kütlü), pamuk (lif), pamuk tohumu (çiğit), Antep fıstığı, kırmızı biber (baharatlık-işlenmemiş) ilk sırada, mısır (dane)’de ikinci, acur, arpa, buğday ve sarımsak (taze) üçüncü sırada. Şırnak burçak (yeşil ot) üçüncü, Tekirdağ kolza (kanola) ilk sırada, ayçiçeği’nde ikinci, kuş yeminde üçüncü sırada. Tokat fiğ (dane) ve tritikale (dane) ikinci sırada, fasulye (taze) üçüncü sırada, Trabzon çay (yaş), pazı ve yaban mersininde (mavi yemiş) ikinci sırada. Tunceli mürdümük (dane) ilk sırada. Uşak börülce, şalgam ve yer elmasında ikinci sırada. Yalova semizotu, kivi’de ilk sırada. Yozgat şeker pancarında ikinci sırada. Zonguldak mısır (hasıl) ilk sırada, kızılcıkta üçüncü sırada yer aldı."