Haftalık Dezenformasyon Bülteni yayımlandı

İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezince hazırlanan 1 Ocak 2024 tarihli Dezenformasyon Bülteni yayımlandı.

Bültende, 29 Aralık 2023'te Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da oynanması beklenirken ertelenen Galatasaray-Fenerbahçe karşılaşmasıyla ilgili yoğun bilgi kirliliği tespit edildiği belirtildi.

Bazı kesimlerin milletin ortak değer ve hassasiyetleri üzerinden sistematik ve yıpratıcı dezenformasyon faaliyeti yürüttüğü, bazı sosyal medya kullanıcılarının ise bilgi eksikliği nedeniyle asılsız iddiaları yaydığı belirtilen bültende, şu bilgilere yer verildi:

"Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Süper Kupa finali için Fenerbahçe ve Galatasaray kulüplerine ek gelir sağlama önerisinde bulunmuş ve bir teklif hazırlamıştır. İki kulüp başkanı, Ağustos 2023'te kupa finali için TFF'ye sözlü vekâlet vermiştir. 2023 Turkcell Süper Kupa müsabakasının en iyi teklifi veren Suudi Arabistan'da oynanması, tamamen kulüpler ve TFF tarafından ortak bir kararla belirlenmiş ve organize edilmiştir. Organizasyonun öncesinde TFF ile Suudi Arabistanlı yetkililer arasında sahada ve tribünlerde uyulacak kural ve esaslara ilişkin 20 Ekim 2023'te bir protokol üzerinde mutabakata varılmıştır."

Ortak kararın ardından maçın 29 Aralık 2023'te oynanmasının planlandığı anımsatılan bültende, "Sözleşmede FIFA, AFC, UEFA ve diğer uluslararası futbol düzenleyici ve yönetici kuruluşların kurallarının geçerli olacağı belirtilmiştir. TFF ve Suudi Arabistan yetkilileri, müsabaka bir milli maç olmamasına rağmen Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı olması dolayısıyla İstiklal Marşı okunması ve Türk bayraklarının kullanılması konularında uzlaşıya varmışlardır. Kulüpler, maçın hemen öncesinde takımların sahaya ısınmak için Mustafa Kemal Atatürk tişörtleriyle çıkma ve üzerlerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerinin yazılı olduğu pankartlarla çıkma taleplerinin TFF ile Suudi yetkililer arasında daha önceden yapılan protokole eklenmesini talep etmişlerdir." açıklaması yapıldı.

Suudi yetkililerin daha önce TFF ile yapılan anlaşmayla uluslararası yönetmelik ve düzenlemeleri gerekçe göstererek maçın hemen öncesindeki bu talepleri mevcut protokole eklemeyi kabul etmediği belirtilen bültende, şunlar kaydedildi: "Bu gelişmeler neticesinde Türkiye kamuoyunda konu sosyal medyada gündeme gelmiş ve konuyla ilgili dezenformasyon üretildiği tespit edilmiştir. Devletimizin kurumlarına ve milletimizin değerlerine yönelik tasvip edilmesi mümkün olmayan hakaretamiz ifadelerin kullanıldığı görülmüştür. 'Maç başlarken İstiklal Marşı okunmayacağı ve Türk bayraklarının sahaya alınmadığı' iddiaları, taraflardan elde edilen bilgiler doğrultusunda Dezenformasyonla Mücadele Merkezimizce yalanlanmıştır."

"Türk vatandaşlarının hacca gelmesi yasaklanacak" iddiası yalanlandı

Bültende, bazı sosyal medya hesaplarındaki, "Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman, Türk vatandaşlarının hacca gelmesini yasaklayacak" iddiasına ilişkin, "İki ülkeden de Türk vatandaşlarının hac vazifesini yerine getirmeleri için Suudi Arabistan'a gitmelerine engel teşkil edebilecek herhangi bir resmi açıklama veya karar bulunmamaktadır." bilgisi verildi.

Sosyal medyada "sözde Ermeni soykırımına ait arşiv görüntüleri" iddiasıyla paylaşılan görüntülerin doğru olmadığı bildirilen bültende, "İddiaya konu görüntüler, Roy Andersson tarafından yazılan ve yönetilen 1991 yapımı İsveç kısa filmi World of Glory'den (Zafer Dünyası) alınmıştır. Film İsveç'te, 'Härlig är Jorden (Dünya Güzeldir)' orijinal adıyla bilinmektedir. Görüntülerin herhangi bir arşiv niteliği olmadığı gibi filmin de iddialarla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır." açıklaması yapıldı.

"Yakalanan Hamas üyeleri" iddiasıyla paylaşılan görüntüler

Bültende, İsrail ordusuna eşlik eden İsrailli bir gazetecinin kaydettiği ve İsrail'in sosyal medyadaki propaganda hesapları tarafından "Yakalanan Hamas üyeleri" şeklindeki paylaşımlara dikkat çekilerek şunlar kaydedildi: "Görüntüler incelendiğinde, insanlık dışı bir muamele ile gözaltına alınanların arasında yaşlıların, çocuk ve kadınların olduğu açıkça görülmektedir. İşgalcilerin tekerlekli sandalyedeki engellileri, hatta bebekleri bile alana topladığı belirlenmiştir. İsrail'in katliamlarından canlı kurtularak okul, hastane ve mülteci kamplarına sığınan sivillere insanlık dışı muamele uygulanıp görüntüler kaydedilmektedir. Görüntüler, resmi kanallar ve sosyal medyadaki propaganda hesaplarından 'Hamas üyeleri' iddiasıyla servis edilmektedir. Ancak bugüne kadar paylaşılan görüntülerde yakalananlar arasında sağlık çalışanlarının, gazetecilerin, sivil toplum kuruluşu üyelerinin, çocuk, kadın ve yaşlıların olduğu tespit edilmiştir."

Bazı basın yayın organlarındaki, "Terör örgütü Eş-Şebab, Türkiye'nin Somali ordusuna gönderdiği hafif zırhlı aracı ele geçirdi" iddiasının doğru olmadığı belirtilen bültende, "İddiaya konu haberlerdeki zırhlı araç, Katarlı Stark Motors şirketi tarafından üretilen Storm zırhlı personel taşıyıcıdır. Katar, 2019 yılında Mogadişu hükümetine Eş-Şebab ve diğer terör örgütleriyle mücadelede kullanılmak üzere 68 Storm zırhlı personel taşıyıcı hibe etmiştir." ifadeleri kullanıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözleriyle ilgili bilgilendirme

Bültende, "Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Satın alma gücü paritesine göre ülkemizi dünyanın en büyük 1'inci, Avrupa'nın 4'üncü büyük ekonomisi konumuna çıkardık' dedi" iddiasına ilişkin, şunlar kaydedildi: "Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, iddiaya konu olan 28 Ekim 2022'de Türkiye Yüzyılı Tanıtım Toplantısı'nda yaptığı konuşmasında, 'Satın alma gücü paritesine göre ülkemizi dünyanın en büyük 11'inci, Avrupa'nın 4'üncü büyük ekonomisi konumuna çıkardık.' ifadelerini kullanmıştır. İddiaya konu konuşma dinlendiğinde de Cumhurbaşkanımızın '1'inci' değil, '11'inci' dediği açıkça duyulmaktadır. Cumhurbaşkanımızın konuşması sırasında yayın yapan kanallardan birinde sehven yapılan basit bir yazım hatasının, kasıtlı şekilde manipüle edilerek sosyal medyada paylaşıldığı tespit edilmiştir."

Dolandırıcılar konusunda uyarı

Bazı sosyal medya hesaplarından Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı binasının fotoğrafı kullanılarak "Meclis kararı ile kredi kart aidat iadeleri başladı. Tüm vatandaşlarımız bundan yararlanabilir" şeklindeki paylaşımların dolandırıcılık amaçlı olduğu ve bu paylaşımlarda yer alan linklerle kullanıcıların kredi kartı bilgilerinin ele geçirilmeye çalışıldığı bildirilen bültende, "Paylaşım yapan hesap ve link verilen internet sitesiyle ilgili gerekli yasal süreç başlatılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarının ad ve logoları kullanılarak yürütülmeye çalışılan dolandırıcılık faaliyetlerine dikkat ediniz. Resmi kurumların açıklamaları haricinde, resmi kurumlar adına yapılan herhangi bir açıklama ve iddiaya itibar etmeyiniz." bilgisi verildi.

Bültende, işgal altındaki Doğu Kudüs'ün Ermeni Mahallesi'ne yönelik saldırılarla ilgili, "Saldırganlar İsrailli yerleşimciler değil, Arapça konuşuyorlar" iddiasının doğru olmadığı ifade edildi. Bölgedeki Ermeni Hristiyanları hedef alanların İsrailli fanatikler olduğu belirtilen bültende, "İsrailli fanatik yerleşimciler sadece Müslümanların yerleşimleri üzerinde değil, Kudüs’ün Eski Şehrindeki Ermeni Mahallesi’nde de hak iddia ederek birçok kez saldırıda bulunmuştur. Ermeni Hristiyan topluluğu daha önce de defalarca 'İsrailli yerleşimcilerin tehdidi altında olduklarını açıklamıştır.'" denildi.

"Hamas dans edip eğleniyor" iddiası

İsrail'in sosyal medyadaki propaganda hesaplarından, "Hamas yanlıları Gazze'deki çocukların kanı ve gözyaşları arasında örgütün şarkılarıyla dans edip eğleniyor" iddiasıyla paylaşılan görüntülerin güncel olmadığı ve Haziran 2022'de dijital platformlarda paylaşıldığı açıklanan bültende, "Ayrıca görüntülerdeki orijinal müziğin kaldırılarak yerine manipülasyon amacıyla Hamas ile ilgili bir şarkının eklendiği belirlenmiştir." bilgisi paylaşıldı.

İsrail'in propaganda hesaplarından "Düzinelerce Hamaslı, İsrail ordusuna teslim oldu" iddiasıyla paylaşılan görüntülere ilişkin de bültende şunlar kaydedildi: "İsrail, güneye gidemeyen tüm Gazzelileri terörist ilan ederek insanlık dışı muamelede bulunmaktadır. İsrail’in daha önce de aynı iddiayla servis ettiği gözaltı görüntülerinde olduğu gibi yine aralarında çocukların da bulunduğu siviller, 'Hamas üyesi terörist' denilerek gözaltına alınmaktadır. İşgalci İsrail askerlerinin kaydettiği son görüntülerde de yine çocuk ve yaşlı sivillerin insanlık dışı muameleyle gözaltına alındığı açıkça görülmektedir."

Bültende, aynı hesaplardaki "Ürdün'ün Ezrak bölgesinde, Gazze'den çıkacak siviller için konteynerler hazırlanıyor" iddiasına ilişkin de açıklama yapıldı.

Ürdün Ulusal Güvenlik ve Kriz Yönetimi Merkezinin, Ezrak'ta kaydedilen görüntülerdeki konteynerlerin ulusal stratejik plan kapsamında bu yılın ortasından beri üzerinde çalışılan bir projeye ait olduğunu belirttiğine yer verilen bültende, "Açıklamada Ezrak'ta konteyner yerleşiminin, krizler ve doğal afetlerle başa çıkmak için müdahale kurtarma operasyonlarında ulusal yetenekleri test etmeyi amaçladığı, konteynerlerin Gazze Şeridi'ndeki güncel olaylarla ilgili olmadığı ifade edilmiştir." denildi.

"Filistinli çocuklar İsrail askerlerine ateş ediyor" iddiasıyla İsrail propaganda hesaplarından paylaşılan görüntülerin de doğru olmadığına yer verilen bültende, söz konusu görüntülerin, 2013'te Libya Trablus'ta yaşanan çatışmalar sırasında kaydedildiği bildirildi.

Bültende, aynı hesaplardaki "Filistinli gazeteciler sessizliğini bozdu ve Hamas'ın Gazze'yi yok ettiğini söyledi" iddiasına ilişkin, "Görüntülerdeki kişinin Safinaz El Louh olduğu belirlenmiştir. El Louh, 7 Aralık 2023’te sosyal medya hesabından paylaştığı görüntülerde, İsrail saldırıları altındaki bölgelerde bazı esnafın fiyat artırmasına tepki göstermektedir. El Louh'un konuşmasında, iddia edildiği gibi bir ifade bulunmamaktadır." açıklaması yapıldı.

"Terörist başı Öcalan lehine sloganlar atarak yürüyenlere müdahale edilmedi" iddiası

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan, "Terörist başı Abdullah Öcalan lehine sloganlar atarak Gemlik Meydanı'nda yürüyenlere yetkililer müdahale etmedi" iddiasına ilişkin, "Görüntülerin güncel olmadığı, 18 Kasım 2023'te Van'da kaydedildiği tespit edilmiştir. Van ilimizde ilgili tarihte terör örgütü lehine slogan atan 32 kişi gözaltına alınmıştır. Bursa ili ve Gemlik ilçesinde böyle bir yürüyüş gerçekleşmemiştir." açıklaması yapıldı.

Bazı basın yayın organlarındaki "Bakan Şimşek, yüzde 25 kira zammı sınırının kaldırılacağını açıkladı" iddiasının manipülasyon içerdiği bildirilen bültende, şunlar kaydedildi: "Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, basına kapalı bir toplantıda iş ve finans dünyası temsilcileri ile bir araya gelmiştir. Konut kiralamalarında kira artış oranını yüzde 25 ile sınırlayan ve 1 Temmuz 2024'te sona erecek düzenlemeye ilişkin sorulan soruya yanıt olarak Bakan Şimşek, düzenlemenin sona ermesine yakın yeniden gözden geçirileceğini ifade etmiştir. Bahse konu haberlerde iddia edildiği gibi konut kira artışlarında düzenlemeyle ilgili henüz bir karar alınmamış olmakla beraber, Bakan Şimşek'in kamuoyuna resmi bir açıklaması bulunmamaktadır."