Hububatta yerel tercih

'Türkiye’de Yerel Buğday Çeşitlerinin Envanterinin Çıkarılması' projesi kapsamında Manisa'nın Gördes ilçesine bağlı Güneşli Mahallesinde yerel buğday hasadı yapıldı.

Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) Türkiye ofisi, Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile birlikte genetik kaynaklarının kullanımını arttırmak için 'Türkiye’de Yerel Buğday Çeşitlerinin Envanterinin Çıkarılması' projesi hazırlandı. Hazırlanan proje kapsamında Konya Bahri Dağdaş, Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından 2009-2014 yılları arasında 65 ilde 1850 çiftçiden 3 bin yerel çeşit toplandı.

Gördes İlçe Tarım Müdürü Güngör Akyol, yapılan çalışma sonucunda tohumların verim düşüklüğü, üreten çiftçilerin yaşlı olması ve köylerdeki koşullar nedeniyle kullanımda azalma olduğu belirlenmiş olduğunu anlatarak, "Doğal koşullarda yüzyıllardır değişime adapte olmuş bu tohumların ekilişinin kendi yerinde devamlılığının sağlanması amacı ile 2016 yılında 'Günümüzde Yetiştirilmekte Olan Yerel Çeşitlerin Genetik Çeşitliliğinin Devamını Sağlayarak Buğday Üretiminin ve İklim Değişikliğine Dayanıklılığının Arttırılması İle Gıda Güvenliğinin Geliştirilmesi' adlı proje hazırlanmış ve AB bünyesinde bulunan 'Gıda ve Tarım Bitki Genetik Kaynakları Uluslararası Anlaşması' tarafından destek almaya hak kazandı. Projenin amacı; yerel buğdayların çiftçilerden toplanması, çiftçilerin katılımı ile geliştirilmesi çoğaltılması ve tohumun çiftçilere geri dağıtılması ile yerinde muhafazasıdır. Yerel buğdaylar konusunda farkındalık oluşturulması yanında Türkiye’nin önemli bir mirasının kaybolmasının önlenmesine yönelik politikaların geliştirilmesi için stratejiler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Proje kapsamında yerel buğday çeşitlerinin toplandığı ülkeler Türkiye, Afganistan ve İran’dır. Türkiye’de Konya, Malatya, Mardin ve Tokat illerinde başlayıp Aksaray, Bilecik, Erzurum, Karaman, Manisa, Niğde, Siirt, Şırnak illerini de kapsayan 12 ilde 25 ilçe ve 50 köyde 91 çiftçi tarafından projeden sağlanan yerel buğday çeşitlerinin ekimi yapılmıştır" dedi.

Projenin Manisa ayağının ise Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütüldüğü öğrenildi. Akhisar ilçesi Doğankaya Köyünde Fuat Karakurt-İbrahim Ersoy, Kömürcü Köyünde İsmail Demirel, Hanpaşa Köyünde İsmail Özdamar-İsmail Gencer, Gördes İlçesi Güneşli Köyünde Kasım Göde, Kula İlçesi Gökçeören Köyünde Hikmet Eren ve Selendi ilçesi Selman Hacılar Köyünde Ahmet Ayhan adlı çiftçiler yöreden toplanıp geliştirilen yerel çeşitlerin ekimlerini yaparken çalışmaların yürütülmesi sırasında GTHB Gördes ve Selendi Tarım İlçe Müdürlükleri de destek verdi.

Projenin ilk yılında yerel çeşitlerin tekrar üreticilere kazandırılması amaçlanırken, ikinci yılında daha fazla çiftçiye ulaşılması hedefleniyor. Bu arada proje kapsamında Manisa'nın Gördes ilçesine bağlı Güneşli Mahallesinde Kasım Göde isimli üreticinin tarlasında yerel buğday hasadı yapıldı.