Mimarlar Ucube’yi tartıştı

YUSUF İDİZ(İHA) - Türkiye Mimarlar Odası tarafından Van'da düzenlenen 'Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu'nun açılışına 'ucube' tartışması damgasını vurdu.

Van Devlet Tiyatrosu salonunda başlayan 'Kent, Kültür ve Demokrasi Forumu'na Türkiye'nin değişik illerinden yaklaşık 250 mimar katıldı. Forumun açılış konuşmasını yapan Mimarlar Odası Van Şube Başkanı Şahabettin Öztürk, Kars'ta yapılan ve Başbakan Erdoğan'ın "ucube" diye nitelediği anıta değindi.

ERZURUM’DAN ONAY KARARI

Anıt için kendisi de 'ucube' diyen Öztürk, "Kars'ta bulunan ve basında yer alan anıta, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'ndan onay verilmiştir. Ancak bulunan çevre ile hiçbir ilişkisi olmayan ve ÇED raporu hazırlanmadan, dahası mülkiyet sorunu çözülmeden, ilgili arkeolog ve hukukçunun karşı oy kullanmasına rağmen inşa edilen 'ucube' anıta izin verilmesi başlıca bir hatadır. Ancak anıtın inşa süresi devam ederken, Kars halkının, sivil toplum kuruşlarının, muhalefet siyasi partilerinin tepkilerine neden olmuştur. Anıtın yapımı esnasında ortaya çıkan arkeolojik veriler, konu hakkında uzman arkeologlar tarafından hazırlanan bilimsel raporlarla bölge kurulu konuyu yeniden değerlendirmiştir. Bölge kurulu, bilimsel verilerin ışığı altında ve arkeologların hazırladığı raporlar ışığında 2008 yılında anıtın kaldırılması yönünde karar vermiştir. Ancak kaldırılması 2011 yılında gerçekleştirmiştir. Bu konuyu dikkatinize arz ediyorum. Mimarlar Odası olarak kent kültüründe önemli bir yeri olan anıt yapımına karşı değiliz. Ancak arkeolojik SİT alanlarında yapılacak olan anıtın bulunduğu konuma uygun yapılması gerektiğini düşünmekteyiz. Sonuç olarak Van Gölü havzası yakın gelecekte coğrafi ve strateji yapısıyla, ülkemizin doğusunda kültür ve turizm başkenti, uluslararası düzeyde ülkemizin Kafkaslar, Orta Asya ve Ortadoğu'ya açılan 'Doğu kapısı' olacak kanaatindeyim" dedi.

MUHÇU’NUN DEĞERLENDİRMESİ

Daha sonra kürsüye çıkan Mimar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu ise, Mimarlar Odası Van Şube Başkanı Şahabettin Öztürk'ün konuşmasının kendilerini üzdüğünü ifade etti. Muhcu, "Van Şube Başkanımız çok gayretli ve her zaman taktir ettiğimiz bir arkadaşımızdır. Ancak İnsanlık Anıtı'ndan 'ucube' olarak bahsetmesi, Mimarlar Odası adına üzüleceğimiz bir konudur ve bir dil sürçmesi olarak değerlendiriyorum. Bu kapsamda konuya birkaç cümle ile değinmek isterim. İnsanlık Anıtı, daha önce SİT alanı veya tescillenmiş bir bölgede yapılmamıştır. Bu konuda bilirkişi raporları da ortadadır ve koruma kurulu ile yasal bir şekilde yapılmıştır. Yapıldığı dönemde bunu tartışabilirdik, ama nihayetinde Kars'a ve Türkiye'ye bir barış ve insanlık anıtı kazandırılmıştır. Bu kazanıldıktan sonra bir siyasetçi, unvanı ne olursa olsan, görevi ne olursa olsan 'ucube' diyerek yıkılmasını istiyorsa, bize düşen görev, öncelikle bu siyasetçiyi ikna etmek. Ama her şeyden önce bu barış ve insanlık anıtını, bu sanat eserini savunmamız gerekirdi. Buradaki mimarların, Karslıların, Vanlıların ve herkesin aslında böyle bir refleks içinde olması beklenirdi. Böyle bir ortama rağmen ve nihayetinde Kars anıtı parça parça yıktırıldı. Bir başka değişle barış, kardeşlik ve esenlik parça parça edildi. Bu son derece insanlık adına, ülkemiz adına ve demokratik kazanımlar adına üzülmemiz gereken bir durumdur" diye konuştu.

Türkiye'deki hukuk tarihinde yeni yeni kavramlarla karşılaştıklarını öne süren Muhcu, "Aday olmaya hak kazanan ve milletvekilliği engellenen, adaylıktan sonra milletvekili olup da parlamentoya sokulmayan yeni kavramlarla tanışıyoruz. Bu, Türkiye'ye, demokrasi ve hukuk tarihi açısından utanç verici bir durumdur. Bunun hiçbir siyasi kesim tarafından savunulacak bir tarafı yoktur. Bu, ülkedeki hukuk ve barışı sabote etmekten başka bir şey değildir. Bu durumun herkes tarafından kınanması ve protesto edilmesi gerekir" ifadelerini kullandı.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Peyami Battal, Van Belediye Başkan Yardımcısı Selim Bozyiğit ve Van Valisi Münir Karaloğlu da forumda birer konuşma yaptılar. Forum, tematik sunum ve kent oturumu ile devam etti.