‘O dadaş ruhunun temsilcisiydi’

ERZURUM (İHA) - İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı’nın düzenlediği, gazeteci-yazar M. Talat Uzunyaylalı’nın konuşmacı olarak katıldığı programda, Aziziye kahramanı Nene Hatun, vefatının 57. yıldönümünde anıldı.
İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı Toplantı Salonunda düzenlenen ve gazeteci ve yazar M. Talat Uzunyaylalı’nın konuk olarak katıldığı programa, MTTB eski Genel Başkanı ve Erzurum eski milletvekili Rasim Cinisli, İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı eski başkanlarından Metin ÜğdüL, ERVAK eski başkanı Necati Bölükbaşı, Maltepe Erzurumlular Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı başkanı Süha Dengizek ve çok sayıda Erzurumlu katıldı.
Programın açılış konuşmasını yapan İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı Başkanı A. Hadi Atalar, Nene Hatun’un Erzurum ve Türk tarihi için çok büyük anlam ifade eden, ölümsüz bir kahraman olduğunu belirterek; amaçlarının Nene Hatun karakterinde şekillenen Erzurumluluk ruhunu gelecek nesillere aktarmak olduğunu ifade etti. Nene Hatun’dan “Kahraman Anamız” diye söz eden Atalar, İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı olarak düzenledikleri kültür ve sanat etkinlikleriyle Erzurum kültürünü İstanbul’da yaşama ve yaşatma gayretinde olduklarını dile getirerek, bu etkinliklerin Erzurum kültürüne küçücük de olsa katkısı olabiliyorsa kendilerini mutlu ve başarılı addedeceklerini belirtti.
UZUNYAYLALI, ERZURUM’UN KALBİ BU VAKIFTA ATIYOR
Programa konuk olarak katılan gazeteci ve yazar M. Talat Uzunyaylalı ise konuşmasının başında İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı’nın kültür ve sanat faaliyetlerinden övgüyle söz ederek, Vakfın adeta Erzurum’un kalbinin attığı bir merkez haline geldiğini belirtti. Erzurum’dan İstanbul’a baktıklarında böyle bir atılımın rahatlıkla sezilebildiğini belirten Uzunyaylalı, bu çalışmaların artarak devam etmesini ümit ettiğini ifade etti. Uzunyaylalı, çalışmalarından ötürü Vakıf Yönetim Kurulu’na teşekkür etti.
ERZURUM’UN TARİHİ, STRATEJİK ÖNEMİ VE ERZURUMLULUK RUHUNU İYİ BİLMEK GEREKİR
Konuşmasına Nene Hatun’un iyi anlaşılabilmesi için öncelikle Erzurum’un tarihi ve stratejik öneminin ve Erzurumluluk ruhunun anlaşılması gerektiğini vurgulayan Uzunyaylalı, Erzurum’un Asya ile Avrupa arasında Anadolu’nun doğu kapısı olması, tarihi İpek Yolu’nun Erzurum’dan geçmesi, savunmaya elverişli coğrafyası, petrol ve doğalgaz boru hatlarının Erzurum’dan geçmesi ve sahip olduğu su rezervleri ile geçmişte ve günümüzde Anadolu’nun stratejik şehri olduğuna dikkat çekti.
ERZURUM YAYLASINA HÂKİM OLAN MİLLETLER BÜTÜN ANADOLU’YA HÂKİM OLURLAR
Erzurum’un bu stratejik öneminin tarih boyunca bilindiğini ve kabul edildiğini belirten Uzunyaylalı, bu sebeple “Erzurum yaylasına hâkim olan milletler bütün Anadolu’ya hâkim olurlar” anonim sözünün bir atasözü gibi günümüze kadar geldiğini söyledi. Sultan 2. Abdülhamid’in de Erzurum’un bu büyük stratejik önemine dikkat çekmek için 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşları sırasında Erzurum’a çektiği telgrafta “Erzurum düşerse Anadolu düşer,” İfadesini kullandığını belirten Uzunyaylalı, Erzurum’un stratejik öneminin tarih boyunca Türk milletinin düşmanları tarafından da çok iyi bilindiğini anlattı. Uzunyaylalı son yıllarda gerçekleşen enerji yatırımlarıyla Erzurum’un günümüzde de çok önemli bir enerji koridoru haline geldiğini ve Erzurum’un stratejik öneminin arttığına dikkat çeken Uzunyaylalı, Erzurumluların bu önemin farkında olmaları gerektiğini vurguladı.
ERZURUM İNSANI, ANADOLU’NUN HER YERİNİ DERT EDİNMİŞTİR
Erzurumluluk ruhunun Milli Mücadele’nin temellerini atan ve Milli Mücadele’yi biçimlendiren ruh olduğunu belirten Uzunyaylalı, Erzurumluların Milli Mücadele yıllarında sadece Erzurum’u değil bütün vatanı kurtarmak için kıyam etmiş olduklarını söyledi. O yıllarda çıkan ve bu yargıya kaynaklık eden Albayrak Gazetesi’nin bir nüshasının İstanbul’da bir altına satıldığını hatırlatan Uzunyaylalı, Albayrak Gazetesi’nin başlık altında kullandığı, “ Vilayat-ı Şarkiye Ermenistan Olamaz” sloganının Erzurumluların Ermeni hareketleri karşısındaki azim ve kararlılığını; alt başlık olarak her nüshada yazılan “Vatan tubasında mukaddes bir dal Şarki Anadolu, İslam ocağı, ellere verilmez canan kucağı; Adana, Urfa’yı utmak muhal, hatırdan çıkar mı Maraş illeri…” sözlerinin ise Erzurumluların vatana bütüncül bakışlarını ve sevgisini gösteren tarihi ifadeler olduğu belirtti. Erzurumluların vatan sevgisinin kaynağının siyaset üstü bir aşk ve iman olduğunun altını çizen Uzunyaylalı, “İşte Aziziye ve Nene Hatun kahramanlıklarını ve yurt savunmasını doğuran kaynağın temelinde bu aşk ve iman yatmaktadır” diye konuştu.
22 Mayıs 1955 tarihinde vefat ederek aramızdan ayrılan Aziziye kahramanı Nene Hatun’la ilgili ilkyazının 1911 yılında Erzurum Valiliği görevinde bulunan Milli Şair Mehmet Emin Yurdakul tarafından yazıldığını hatırlatan Uzunyaylalı, Nene Hatun’u şahsen ülkemize tanıtan ilk kişinin ise, Cumhuriyet Gazetesi yazarı İsmail Habib Sevük olduğunu söyledi. 1937 yılında Erzurum gezisine ait intibalarını Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlayan Sevük’ün yazısında o dönemde hala yaşayan Aziziye kahramanlarıyla yaptığı görüşmeleri kaleme aldığını belirten Uzunyaylalı, Sevük’ün, Erzurum ile ilgili yazılarının “Yurttan Yazılar” isimli kitapta yer aldığını ifade etti. Ali Fuat Cebesoy’un 1955 yılında yayımlanan “ Moskova Hatıraları” isimli hatıratında da Nene Hatun’dan bahsettiğini dile getiren Uzunyaylalı, Nene Hatun’la ilgili biyografik bilgilerin ne yazık ki yetersiz olduğuna dikkat çekti.
İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı tarafından yayınlanan “ Nene Hatun Radyoda” başlıklı gazete haberinin bu konudaki bilgi eksikliklerini giderebileceğinin belirten Uzunyaylalı, programa dinleyici olarak katılan TRT Prodüktörü Burhanettin Keteci’den ses kaydının bulunması için Erzurumlular adına yardım istedi.
Erzurum halkının Aziziye müdafaasında 450 - 500 civarında şehit verdiğini de hatırlatan Uzunyaylalı, bu günlerin değerini bilmek için dünün hiçbir zaman akıldan çıkarılmaması gerektiğini kaydetti.
Konferanstan sonra İstanbul Erzurumlular Kültür ve Dayanışma Vakfı Başkanı A. Hadi Atalar, Uzunyaylalı ’ya bir teşekkür plaketi verdi. Uzunyaylalı, ayrıca, “Efsane Kadın Nene Hatun” ve Ermeni meselesini ve tehcirin nedenlerini anlattığı “Paylaşılamayan Topraklar” adlı romanını imzaladı.