Türk Patent Enstitüsü(TPE) 2015 yılı patent başvuru verilerini açıkladı. Erzurum’dan 2015 yılı aralık ayında 4, 2015 yılı bütününde ise 14 patent başvurusu gerçekleştirildi. Doğu Anadolu Bölgesi illerinin yıllık patent başvuru sayısı 66 müracaat olarak bildirildi. Bölgede en fazla sayıda patent başvurusu yapılan il Malatya olurken, Elazığ ikinci ve Erzurum 3’üncü sırada kaldı.
ERZURUM VE BÖLGE
Erzurum’da şubat, nisan, mayıs, haziran, temmuz, eylül, ekim ve kasım ayında 1, ağustos ayında 2, aralık ayında ise 4 patent başvurusu gerçekleşti.Doğu Anadolu Bölgesinden ise ocakta 5, şubatta 5, mart ayında 9, nisan ayında 8, mayıs ayında 4, haziran ayında 5, temmuz ayında 3, ağustos ayında 9, eylülde 2, ekimde 3, kasım ayında 4, aralık ayında 9 başvuru yapıldı.
BÖLGE İLLERİ SIRALAMASI
TPE verilerine göre, Doğu Anadolu Bölgesi illeri içinde patent Başvurusu çokluğu bakımından Malatya ilk sırada yer aldı. Ocak-aralık 2015 döneminde 17 başvurunun bildirildiği Malatya’yı 15 başvuru ile Elazığ, 14 başvuru ile Erzurum, 7 başvuru ile Van, 3 başvuru ile Bitlis, 2 başvuru ile Ağrı, Bingöl, Hakkari ve Tunceli, birer başvuru ile de Erzincan ve Kars illeri izledi.
BÖLGESEL VERİLER VE ERZURUM
2015 yılı aralık ayında Erzurum’dan 4, KUDAKA istatistik Bölgesinden 4, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinden 4, Doğu Anadolu Bölgesinden 9, Türkiye’den bin 262 patent başvurusu kaydedildi. 2015 yılı bütününde ise Erzurum’dan 14, KUDAKA istatistik Bölgesinden 16, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinden 19, Doğu Anadolu Bölgesinden 66, Türkiye’den 5 bin 512 başvuru yapıldı.
ERZURUM’UN PAYI
Erzurum’un patent başvuru sayısı KUDAKA istatistik Bölgesi toplamında yüzde 87.5, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesinde yüzde 73.68, Doğu Anadolu Bölgesinde yüzde 21.21, Türkiye toplamında ise yüzde 0.25’lik dilim gösterdi. Erzurum’un 2015 yılı aralık dönemi patent başvuru sayısı ülke payı ise yüzde 0.31 olarak gerçekleşti.
PATENT NEDİR?
Bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent,buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini,kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı vermektedir. Patentli bir buluş; alınıp, satılabilen, kiraya verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patentler alındıkları ülkeler için hak sahipliği doğurur.Türkiye'de alınmış bir patent,sadece Türkiye içinde hak sağlamaktadır ve patentli ürünleri başkalarının Türkiye'ye ithal etmesi durumunda, hak sahibine ithali durdurma hakkı verir.
Buluş ise tarım dahil sanayideki teknik bir problemin çözümü olarak tanımlanır.
ŞOK EDİCİ BİR BULUŞ
Patent şok edici bir buluşun koruma altına alınmasıdır. Buluş sahibine verilen bir tekel hakkıdır. Amacı insanlığa faydalı bir buluşu ortaya koyan buluş sahibine, bu çabasından dolayı, bir süreliğine, avantaj sağlamaktır. Buluş yani patent tescili sahibine sağlanan bu ayrıcalıklarla, bir süreliğine yarar sağlaması amaçlanmakta, böylece patent tescilini yapması ile haklarına sahip çıkabilmektedir.
Patent haklarına dair olarak düzenlenmiş olan 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede ise patentin tanımında ; yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar patent verilerek korunur" denmektedir.
551 sayılı Kanun Hakkında Kararname'nin amacı buluş yapma faaliyetini özendirmek, buluşların sanayiye uygulanması ile teknik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesini sağlamak için buluşlara patent veya faydalı model belgesi vererek korumaktır.
PATENT NASIL ALINIR ?
Patent, teknik bir soruna bir çözüm getiren ya da bir ürün veya işlemin yapılmasını yeni bir yol ile tanımlayan bir buluş için sahibine belirli bir süre ile tanınan tekel hakkıdır. Patent, buluşun ekonomik getirilerinden sadece başvuru sahibinin yararlanmasına imkân vererek, rakiplerine karşı teknik ve ekonomik üstünlük kazandırır.
Patentli bir buluş; alınıp satılabilen, kiralanabilen diğer mallar gibi, buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patenttescili alındıkları ülkelerde geçerlidir. Örneğin; Patenttescili alınan ürünlerin, başkaları tarafından Türkiye’ye ithal edilmesi durumunda, patent tescil sahibine ithalatı durdurma hakkı sağlamaktadır. Bu nedenle patentlerin, faaliyet gösterilen ya da gösterilmek istenen ülkelerde tescillerinin yapılması gerekmektedir. Tescilin bulunmadığı ülkelerde bir yıllık rüçhan hakkından faydalanılabilir. Çalışılması düşünülen ülkelerin tümünde de marka tescil alınması, haklarınıza sahip çıkabilmeniz açısından çok önemlidir. Bunun için uluslararası toplu patentbaşvurularının avantajlarından faydalanılabilir.
PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR VE BULUŞLAR:
- Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
- Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
- Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar,
- Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
- İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller.(Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri hariç.)FOTO:ÖZTÜRK AKKÖK