‘Türk Tarihine kilit vurulmuş..’

Atatürk Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr Savaş Eğilmez, Malta’daki Türk tarihine kilit vurulduğunu belirtti.

Malta’da izlenimlerde bulunan Eğilmez, “Malta, Güney Avrupa'da, Orta Akdeniz'de yer alan, Sicilya'nın güneyindeki adalar devletidir. Akdeniz’in ortasında tarih ve kültür cenneti olan Malta’nın Türk tarihiyle yakın ilgisi bulunuyor. Oldukça hareketli bir turizm potansiyeline sahip olan Malta’ya gelen insanlar, vakitlerini, genellikle tarihi eserleri dolaşarak geçirmeyi tercih ederler. Malta’nın Türk halkı açısından ifade ettiği tarihi sembollerden en önemlisi, burada bulunan Türk Şehitliği’dir. Valetta'nın güneyinde yer alan bu şehitlik, 1565 kuşatması sırasındaki son çarpışmada, Türk askerinin pek çok şehit verdiği Marsa semtinde yer almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu Donanmasının 1565’te gerçekleştirdiği kuşatma Malta’nın tarihinde de “Great Siege” olarak bilinmektedir. Aylar süren kuşatma, Osmanlı Donanmasının yenilgisiyle sonlanmıştır. Malta’nın Marsa semtinde bulunan Türk Şehitliği, 1874 yılında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır. Sultan Abdülaziz, 1867 yılında Malta’ya yaptığı ziyaret sırasında, dönemin Maltalı Başmimarı Emmanuel Luigi Galizia’dan (1830-1906) 1565 yılında Malta kuşatması sırasında şehit düşen Turgut Reis ve askerleri anısına bir şehitlik yapmasını istemiş, bunun üzerine yapılan şehitlik 1874 yılında tamamlanmıştır. Şehitlik, I. Dünya harbinde Malta’daki Müslüman askerlerin komutanı Eşref bey tarafından tamir ettirilmiştir. Ayrıca Eşref Bey, 1919-1920 yılında yine aynı savaşta burada esir tutulup, şehit olan Türk askerlerinin anısına da Şehitlik Abidesi yaptırmıştır. Hem mimari açıdan çok güzel ve estetik olan, hem de tarihi açıdan çok önemli olan bu Türk şehitliği, ne yazık ki bugün ziyarete kapalı bulunmaktadır. Tarihi gezilerin neredeyse her gün ve defalarca düzenlendiği bu ülkede, Türk varlığını temsil eden bir yapının ziyarete kapalı bulunması oldukça üzüntü vericidir. Malta da edindiğimiz bilgilere göre şehitlik, 2011 yılından beri kapalı durumda. Hatta Malta’da bulunan Türkler, özellikle de Türk öğrenciler geçtiğimiz 29 Ekim’de, Cumhuriyetimizin kuruluş tarihi münasebetiyle şehitliği ziyaret etmek için büyükelçiliğe başvurmuş ama olumlu bir yanıt alamamışlar.” dedi.

Tarihi mekanın ziyarete açılması çağrısında bulunan Atatürk Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr Savaş Eğilmez, “Yetkililere şu çağrıda bulunuyoruz. Bu tarihi mekân derhal ziyarete açılmalı, sağlam kalan mezar taşları ki birkaç tane olduğunu düşünüyoruz, korunmaya alınmalı ve şehitliği anlatan Türkçe, İngilizce ve İtalyanca tabelalar asılmalıdır. Malta-Valetta büyükelçiliğimiz, Malta’daki tek tarihi abidemiz olan bir şehitliği açık tutamıyorsa, bizce Türkiye’ye dönüp dinlenmeye çekilmeli ya da bu üzücü duruma bir çare üretmelidir.” diye konuştu.