Unutulan bir şifa kaynağı: Bezir Yağı

BÜLENT MAVZER

IĞDIR (İHA) - Iğdır'da, yöre halkı tarafından 'Zeyrek' olarak bilinen keten tohumunun ezilerek 'Bezir yağı' elde edildiği tarihi öğütme atölyesi ve aynı zamanda bezir yağı imalathanesi kaderine terk edildi.

Iğdır'ın Tuzluca ilçesine bağlı Ortabucak Köyü'nde uzun bir tarihe sahip olan öğütme atölyesi ilgisizlikten yok olurken tarihi büyük öğütme taşları ise kaderine terk edildi. Eskiden aydınlamak için kullanılan keten bitkisi bölgeden ekilmemeye başlayınca söz konusu bitkinin tohumunu işleyen atölyeler de sahipsizlikten yıkılarak toprağın altına gömüldü. Uzmanların faydalarını saymakla bitiremedikleri keten tohumundan elde edilen bezir yağının üretildiği ve babası tarafından kurulan atölyede 10 yıl kadar çalışan Beytullah Salman (81) bu ürünün çok ilgi gördüğünü anlattı. Bölgeye elektriğin getirilmesi ile üretilen yağı satacak kimse bulmadıklarını ve köylünün de söz konusu bitkiyi ekmediğini anlatan Salman, bu sebeple imalathaneyi yaklaşık 40 yıl önce kapattıklarını ifade etti. Salman kendisinin maddi durumu iyi olmadığını, ama gereken desteğin verilmesi durumunda bezirhaneyi tekrar kurmak istediğini belirtti.

AMERİKALILAR, ESKİ ATÖLYEDE YAĞ ÜRETİP GÜNDELİK HAYATTA KULLANMAK İSTİYOR

Otabucak Köyü eski Muhtarı İsa Bağcı ise, eskiden tohumu ekilerek üretilen ve bu atölyede işlenerek elde edilen bezir yağının Ağrı, Kars ve Van gibi çevre illere de satıldığını, bu yağın kandil yağı olarak da kullanıldığını ifade etti. Bağcı, "Geçtiğimiz günlerde Kars'ta bir akrabam bana, Amerika'dan bir kadının her yıl gelip bu tohumu Kars'ta hiçbir modern tarım arcı kullanmadan, eski ilkel tarım araçları ile ektirmeye çalıştığını ve bu tohumları Amerika'ya götürdüğünü söyledi. Hatta bu kadın bizim şu

anda sadece gördüğünüz gibi öğütme taşı kalan atölyelerinde bulmak istediğini, aynı atölyeden bezir yağını çıkarmak istediğini anlattı. Amerikalılar yurt dışından gelip bu atölyede yağ üretip gündelik hayatta kullanmak istiyor. Ama biz hala bu değerlerimizin kıymetini bilmiyoruz" dedi.

 

"ZEYREK BİRÇOK HASTALIKLARIN ŞİFA KAYNAĞI"

Yörede 'Zeyrek' denilen keten tohumundan çıkarılan yağla yemek yapılarak hastalara yedirildiğini anlatan Bağcı, "Eskiden birisi hasta olduğunda zeyrek bitkisinin tohumundan çıkarılan yağdan ona yemek yapılarak yedirildi. Ayrıca cilt hastalığı olanlara bu yağ sürülerek iyileştiriliyordu, evcil hayvanlara özellikle biz 'Camış' diyoruz. Mandalara dersine sürülür posası yedirilirdi. Bu da hayvanın hem süt verme oranı artırırdı, hem de hayvan daha çok gelişirdi" dedi.

 

ZEYREK TOHUMU BİN BİR DERDE DAVA

Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç Dr Yusif Zeynalov ise, keten tohumunun Omega-3, Omega-6, Omega-9 ve l A vitamini (Beta-karoten) ve ,B 12 vitamini içerdiğini ifade etti. B 12 vitamininin hayvansal gıdalar dışında yüksek oranda sadece keten tohumunda bulunduğunu belirten Zeynalov, Omega-3 yağı da hayvansal kaynak dışında özellikle keten tohumu semizotu ve fındıkta bulunduğuna değindi. İçerdiği yağ asitleri (omega 3-6-9); protein, mineral ve aminoasitle vücutta mucizeler sağlayan

keten tohumu, doğal yollardan sağlığı korumanın en iyi yollarından biri olduğuna değinen Zeynalov, "Eskiden bu bitkinin yaprağı kaynatılarak tüketilirdi. Keten tohumu da özellikle mide bağırsak sistemindeki sorunlar, kronik kabızlık, fazla kilolar, yüksek kolesterol, yüksek kan şekeri, kemik zayıflığı, kalp damar sağlığı, romatizmal hastalıklar, yaralar, solunum yolu rahatsızlıkları üzerinde olumlu etkiler yapar. Keten tohumunun bilinen ciddi bir yan etkisi yoktur. En büyük etkisi bağırsakları çalıştırması, temizleyici ve iç organları yüzeylerini rahatlatıcı olmasıdır. Ayrıca cildi yumuşatır, öksürüğe ve balgama iyi gelir, ağız boşluğu ve diş eti rahatsızlıklarında gargara olarak da kullanılır. Demir içerdiğinden kansızlığa iyi gelir. Karaciğer destekleyicisidir. Toksin atıcı özelliği de vardır. Keten tohumunu özellikle hanımlar için cazip kılan bir diğer özelliği de zayıflatıcı etkisi olmasıdır. Tokluk hissi uyandırır. Günde 1 çorba kaşığı alındığında ayda ortalama 3-4 kilo verilebilir. Keten tohumu kabuğunun altında bulunan yağlı bileşimin tedavi edici etkisi vardır. Yağı çıkarılır ya da ezilerek kullanılır" açıklamasında bulundu.