Erzurum’un en yüksek mahallinde bulunan bir mabedi yazıyoruz bu gün…
Esat Paşa yokuşundaki Esat Paşa Camii’ni…
Sultan Abdulmecid zamanında inşa edilmiştir…
İlgili olanlar, o tarihlerde İstanbul’da yapılan Camilerle birebir aynı olduğunu söylerler…
Caminin girişinde bir şaire ait beş satırlık kitabe bulunuyor…
Şair Cazim’in kaleme aldığı kitabede şu ifadeler yer alıyor.
“Mublisi ehli tarik Esat paşayı menkıbet
Eyleyüp bu caminin tesisine sayı mezid
Hazreti Sultan Mahmuda teberrue ederek
Nakşbendi kari hayr olmuştu her vifki ümid
İndirase meylin ihtaile paşayı zarifi
Feyz envardan olmalıydı cemaat müstefid
Nuri Osmaniye reşk aver olursa nola
Emri tamirin irade kıldı Hakanı Ferid…”
Derler ki…
Kitabenin son mısraının noktalı harfleri ebced hesabına vurulunca 1852 yılı çıkmaktadır…
Zaten bu tarih rakamla da kitabenin altına işlenmiştir…
***
İstanbul’da bulunan Nuri Osmaniye Camiine benzerliğiyle bilinen caminin hemen arka tarafında büyükçe bir hazire bulunmaktadır…
Nakşi Bendi tarikatının şeyh ve mürşitlerinden Osman Efendi’nin de medfun olduğu bu mezarlıkta çok sayıda Erzurum’un askeri, mülki ve dini sahada öncü olanı da yatmaktadır…
Burası için halk arasında Erzurum’un manevi generallerinin yattığı yer benzetmesi yapılmaktadır.
Hakikaten de öyledir…
Camiye gidip namaz sonrası mezarlığa uğrayıp da bir Fatiha okuduğunuzda bunu çok daha iyi hissedersiniz…
Sizi kuşatan, koruyup kollayan bir havanın etrafınızda estiğine şahit olursunuz…
Denemesi bedava…
***
Bu hazireyle ilgili önemli bir nokta da…
1990’lı yıllarda buraya defnedilen Nakşi Bendi şeyhlerinden Hacı Salih Efendi Hazretleriyle ilgili gelişmedir...
On binlerce insanın katılımıyla defin işlemi gerçekleşmiş…
Hatta, Bakanlar Kurulundan izin alınmış…
Ancak bir gece yarısı, bu mübarek insanın cesedi buradan alınarak köyüne götürülmüştür…
Bunun arka planında köylülerinin şeyhe olan sevgi bağlılıkları olsa da…
Nihayetinde, hem halk arasında hem de, dini çevrelerde hoş karşılanmamıştır…
Zaten, bu mübarek zatın mezarı olduğu gibi muhafaza edildiğinden, bilmeyenlerin çoğu gelip dakikalarca burada kuran tilavetiyle dua etmektedirler…
***
Mezarlığın yan kısmında kısmi bir uçma olması Erzurum’da tedirginliğe yol açsa da…
Erzurum Gazetesi’nin yerinde ve ciddi yayınları sayesinde Yakutiye Belediyesi’nin sahiplenmesiyle güzel bir biçimde tamir edilmiştir.
Erzurum’daki mühim tarihi Eserlerden olan Esat Paşa Camii’nin en göze çarpan eksikliği giriş kısmındaki bakımsız görüntüdür…
Abdest yeri olarak bilinen bu mahalde yapılacak düzenleme camiye çok daha güzel bir görünüm kazandıracaktır.