Nevruz ateşini Cumhurbaşkanı yakacak

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) tarafından başlatılan girişimlerle Nevruz ateşi bu yıl Eskişehir’de yakılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştiraki ve Türk dünyasının dört bir yanından gerçekleşecek katılımlarla Nevruz’un o birleştirici ruhu yeniden hayat bulacak.

“Yeni gün” anlamına gelen Nevruz, kuzey yarımkürede kışın yerini bahara bırakmasının başlangıcı kabul edilir. Geceyle gündüzün eşitlendiği, ekinoksun ortaya çıktığı 21 Mart tarihinden sonra kuzey yarımkürede yaşayanlar yavaş yavaş kışın ağır şartlarından kurtulur ve güneşli, bereketli, umut dolu günler vaat eden baharı karşılar. Bu değişimin etkilediği, yüzyıllar boyunca tabiatla, toprakla, havayla, suyla iç içe yaşayan coğrafyanın halkları açısından bugünün önemi büyüktür ve tarih boyunca bu evreye büyük önem atfedilmiş, derin anlamlar katılmış ve Nevruz çeşitli merasimlerle kutlanmıştır. Bu kültürel coğrafya içerisinde -Orta Asya’dan Avrupa içlerine uzanan geniş bir coğrafyada yaşayan ve hüküm süren Türklerde Nevruz, tabiatla olan ilişkiye dem vurularak “toprağın uyandığı gün” yahut Türklerin yaratılış destanlarına ithafen “varoluş ve diriliş günü” olarak tasavvur edilmektedir. Ve bu “yeni gün” -ister Orta Asya’da ister Anadolu ve Balkanlar’da yaşasın- Türklerin manevi kimliğinin ve aidiyet duygusunun ayrılmaz bir parçası olagelmiştir. Nevruz, farklı bölgelerde yaşayan Türk boylarının o bölgeye has tarihi, coğrafi, geleneksel zenginliklerini kattığı Türk dünyasının ortak kültür mirasıdır. Bu kutlu gün bazı Türk boylarınca kullanılan takvimlerde yılbaşını temsil etmektedir. Nitekim gerek güneşe göre düzenlenen on iki hayvanlı Türk takviminin, gerekse Sultan Melikşah’ın Celalüddevle lakabına atfen kullanılan Celalî takviminin başlangıcı (Nevruz-ı sultanî) 21 Mart’tır. Çeşitli Türk boyları 21 Mart’taki yılbaşı bayramı için Nevruz kelimesinin farklı telaffuzlarını kullanmaktadır. 21 Mart Nevruz şenlikleri gerek Asya Türk boylarında gerekse Selçuklu ve Osmanlı Türkleri’nde büyük bir coşkuyla kutlanmıştır. Selçuklular’da Nevruz resmi bayram iken Osmanlılar döneminde kaleme alınan nevruziyyeler, hekimbaşılar tarafından saraya takdim edilen Nevruz macunları ve Nevruz bahşişleri bilinen gelenekler arasındadır. Takvimler müneccimbaşı tarafından her yıl nevruzda hazırlanır, padişaha, sadrazama ve diğer devlet ricaline takdim edilirdi. Nevruz kutlamaları Cumhuriyet döneminde de devam etmiş özellikle 1980’li yıllardan itibaren Türk cumhuriyetlerinde resmi bayram halini almıştır. Asırlardır birliğin, beraberliğin, kardeşliğin sembolü olan Nevruz, insanın doğa ile temasının azalması, kırdan kente göç ve ekonomik vb. nedenlerden dolayı giderek geleneksel yapısından ve birleştirici ruhundan uzaklaşma riskiyle karşı karşıyadır.

2019 Nevruzu için yapılan hazırlık çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın (YTB) girişimleriyle Nevruz kutlamalarının, bu ruhun aynı toprağın uyanışı gibi yeniden diriltilmesi, geleneği gündeme getirmesi ve bu ortak bayramın hep birlikte kutlanması amaçlanıyor. 21 Mart 2019 tarihinde, Türk dünyasına başkentlik yapmış, Türk toplulukları arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için çeşitli çalışmalar yürüten Eskişehir’de düzenlenecek Nevruz kutlamalarında Türk dünyasının dört bir yanından katılım sağlanacak ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da iştirakiyle Nevruz ateşi yakılacaktır. Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Bilim, Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilecek bu etkinlikler; örste çekiç ile demir dövme, keşkek karıştırma, nevruziyye ve hediyeleşme gibi pek çok Nevruz adetine sahne olacak ve bu merkezde yine Nevruz temalı bir sergi düzenlenecek.