Ebubekir Efendi’ye bilimsel vefa

Sultan Abdülaziz tarafından dini konularda halka yardımcı olması için Güney Afrika’ya gönderilen ve orada ilk Türk okulunu kuran, bir süre Erzurum medreselerinde de görev yapmış âlim Ebubekir Efendi, Atatürk Üniversitesi’nde, torunu eğitimci Dr. Hişam Nimetullah tarafından tanıtıldı.

Atatürk Üniversitesi’nde yapılan toplantıda konuşan Nimetullah, dedesinin, Sultan Abdülaziz tarafından Güney Afrika’ya Müslüman halkın istemesi üzerine, yerli halka İslam dini konusunda eğitim vermek üzere gönderildiğini ve orada İslam’ın yayılmasında büyük hizmetler yaptığını söyledi.

Ebubekir Efendi’nin aslen Kerküklü olduğunu ve Seyyid soyundan geldiğini ifade eden Nimetullah, Ebubekir Efendi’nin annesi Hatice Hanımın Erzurum’a geldiğini ve burada vefat ettiğini söyledi. Ebubekir Efendi’nin ise annesinin ardından Erzurum’a gelerek medreselerde bir süre görev yaptığını, daha sonra İstanbul’a gittiğini ve oradan Afrika’ya gönderildiğini anlatan Nimetullah, Erzurum’a köklerinin izini sürmek ve onların bir süre yaşadıkları şehri görmek amacıyla geldiğini ifade etti.

Ebubekir Efendi’nin 29 Ağustos 1880′de Capetown’da 67 yaşında, arkasında altı çocuk bırakarak öldüğünü ve bu ülkeye defnedildiğini anlatan Nimetullah, “Babalarının ölümünden sonra, eğitimlerini sürdüren çocukları daha sonra Ebubekir Efendi’nin görevini başarıyla sürdürdüler. Güney Afrika Hükümeti, Ebubekir Efendi’nin Güney Afrika’ya gelişinin 115. yılı olan 1978′de `Ebubekir Efendi Müzesi` açtı. Müzede, Ebubekir Efendi ve ailesine ait belge, resim ve eşyalar sergilenmektedir” diye konuştu.

Hişam Nimetullah, Ebubekir Efendi’nin kurduğu okulun şu an harap bir durumda olduğunu, okulu onarmak ve Güney Afrika’daki bu ilk Türk okulunun hatırasını müze olarak yaşatmak istediklerini, bu konuda duyarlı insanlardan destek beklediklerini kaydetti.

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadi Çöğenli, Dr. Hişam Nimetullah’a, Ebubekir Efendiyle birlikte Güney Afrika’ya giden ve daha sonra “Ümit Burnu Seyahati” isimli eseri yazan Ömer Lütfi Efendi’nin, kütüphaneden temin ettiği, Osmanlıca kitabını hediye etti.

Hişam Nimetullah’ı makamında kabul eden Rektör Prof. Dr. Hikmet Koçak, Türk milletinin tarihin her devrinde eğitimin önemini çok iyi takdir ettiğini ve Türklerin yerleştikleri her yerde en kısa sürede medreseler kurup halkın aydınlanmasını sağladıklarını hatırlattı. Koçak, Güney Afrika’da ilk Türk okulunu açan Ebubekir Efendi’nin de bu öncülerden biri olduğunu, kendisini, Erzurum medreselerinde de bir süre ders verdiği için ayrıca saygıyla hatırladıklarını, ifade etti.

Rektör Koçak, son yıllarda başlattıkları, Erzurumlu olan veya Erzurum’da görev yapmış bilim ve kültür adamlarını tanıtmaya devam ettiklerini, bu bağlamda, Ebubekir Efendi ve faaliyetinin uluslarası katılımlı bir sempozyumla ele alacaklarını kaydetti.

Rektör Koçak, daha sonra, Hişam Nimetullah’a, Atatürk Üniversitesi’nin bazı yayınlarını hediye etti.